პერსონალური მონაცემების უცხო სახელმწიფოსთან გაცვლა

მოქალაქე ელოდება საჯარო ინფორმაციის მიღებას დაწესებულებისგან - პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახური. კანონით დადგენილი ვადების თანახმად, პასუხის მიღების სავარაუდო თარიღია: (დეტალები).

ნიკოლოზ ნიკოლაძე

მოგესალმებით,
პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურს
პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურის საჯარო ინფორმაციის გაცემაზე პასუხისმგებელ პირს.

საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად,
მათ შორის პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობით მონიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში, მოგმართავთ თხოვნით, მომაწოდეთ შემდეგი სახის ინფორმაცია/ გამიწიოთ კონსულტაცია:

2025 წლის 25 აგვისტოს, მაშინ როდესაც რამდენიმე დღეში მოხდა (ვეჭვობ, რომ პროცედურული დარღვევით) სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსად მამუკა მდინარაძის (გელა გელაძის მეგობრის) დანიშვნა, საქართველოს ეწვია ისრაელის ეროვნული უსაფრთხოების მინისტრი, ულტრამემარჯვენე პოლიტიკოსი იტამარ ბენ-გვირი. ორი ქვეყნის სამართალდამცავი უწყებების ხელმძღვანელებმა შეხვედრის ფარგლებში ყურადღება გაამახვილეს არსებულ მჭიდრო და ეფექტიან თანამშრომლობაზე. მხარეებმა, ასევე, ხაზი გაუსვეს გამოცდილებისა და საუკეთესო პრაქტიკის გაზიარების მნიშვნელობას“, - წერს შსს. ამავე წყაროს თანახმად, გელა გელაძემ აღნიშნა, რომ ქართული მხარე „მზად არის ისრაელის მხარესთან სხვადასხვა მიმართულებით თანამშრომლობის გაფართოებისთვის“.

რამდენად ზუსტია ეს ინფორმაცია, თუმცა, მას სანქციები აქვს დაწესებული ზოგიერთ სახელმწიფოს მიერ (თუმცა, ესეც პოლიტიკური თამაშის ნაწილი მგონია), თუ არ ვცდები მოცემული პერიოდის შემდგომ არც უნგრეთის უმაღლესმა თანამდებობის პირებმა არ ინებეს მასთან შეხვედრა (რამდენადაც მახსოვს მედიაში ამდაგვარი ინფორმაცია გავრცელდა).

ორი თვის თავზე შსს მინისტრი გელა გელაძე, ისრაელში გაემგზავრა ვიზიტით, რა დროსაც - მასპიინძლობა გაუწია ისრაელის ეროვნული უსაფრთხოების ულტრამემარჯვენე მინისტრმა იტამარ ბენ-გვირმა.. „ისრაელში ვიზიტის ფარგლებში, გელა გელაძემ კოლეგა მინისტრთან ხელი მოაწერა მემორანდუმს - ლოგიკურად ალბათ უწყებებს შორის სამართალდაცვით სფეროში თანამშრომლობის შესახებ უნდა ყოფილიყო (სავარაუდოდ ორმხრივი საერთაშორისო შეთანხმება მოცემული სფეროების რეგულირების კუთხით არ არსებობდა ან თუ არსებობდა მასში შეიტანდნენ ცვლილებებს და ოქმის სახით გააფორმებენ) - ყოველშემთხვევაში მე მოცემულ სფეროში რატიფიცირებული შეთანხმება არ მახსენდება. სავარაუდოდ მას დახვდებოდა პოლიციის ატაშეც, რომელაც შესაძლოა ფუნქციონირება 2023 წლის მეორე ნახევრიდან დაიწყო. ამდაგვარი წარმომადგენლობა ევროპის რამდენიმე ქვეყანაშია (ისინი საელჩოების ადმინისტრაციული შენობიდან ახორციელებენ უფლებამოსილებას) და სწორედ, რომ ჩემი ეს მომართვა - ამ საკითხს უკავშირდება:

თუ მხარეთა შორის შესაბამისი საერთაშორისო შეთანხმება არ არის გაფორმებული, რომელიც აძლევს შესაძლებლობას გაცვალონ დანაშაულებრივ ქმედებებთან დაკავშირებული განსაკუთრებული პერსონალური მონაცემები (ამდაგვარი აღქმა პერსონალურ მონაცემებთან მიმართებით ახალი აღქმაა), რამდენად კანონზომიერი იქნება ამ მხრივ პოლიციის ატაშეების მონაცემთა ურთიერთგაცვლის კუთხით საქმიანობა (მათ შორის საქართველოში პირობითად ისრაელის პოლიციის ატაშესათვის ზემოხსენებული ინფორმაციის მიწოდება).

პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, განსაკუთრებული კატეგორიის მონაცემებს ასევე მიეკუთვნება, ჯანმრთელობა, სქესობრივი ცხოვრება, ბრალდებულის, მსჯავრდებულის, გამართლებულის ან დაზარალებულის სტატუსს სისხლის სამართლის პროცესში, მსჯავრდებას, ნასამართლობას, განრიდებას, ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგი) საკითხები, დანაშაულის მსხვერპლად ცნობას, პატიმრობას და მის მიმართ სასჯელის აღსრულებას, აგრეთვე ბიომეტრიულ და გენეტიკურ მონაცემებს. ამასთან, კანონით მოცემული იქნება ხსენებული კატეგორიის მონაცემთა დამუშავების საფუძვლებიც - მაგალითად მონაცემთა სუბიექტის მიერ წერილობითი ფორმით თანხმობის განცხადება ან სასიცოცხლო ინტერესების დაცვა (ლროდესაც განცხადების გაკეთებისთვის შესაბამის უნარს მოკლებულია) ან/და ჯანმრთელობის დაცვის მიზნებიდან გამომდინარე საჭიროებს სამედიცინო პროცედურის ჩატარებას ან/და დანაშაულის თავიდან ასაცილებლად, საზოგადოებრივი უსაფრთხოებისათვის და ა.შ. მაგრამ იმ პირობებში, როდესაც (მგონი) ისრაელის ხელისუფლება დიდად არ დევნის ადგილზე მყოფი არალეგალ უცხოელებს (არ აკავებს და არ ადეპორტებს ინტენსიურად, დაბეჩავებული პირი ურჩევნია ჰყავდეს იქ, არ ვგულისხმობ საზღვრიდან მგზავრთა უკან დაბრუნების პროცედურას, დროებით იზოლატორში განთავსებას - რომელიც სავარაუდოდ მათ ინტერესში შედის), მგონი არც ე.წ. რეადმისიის შეთანხმებაა ამ მხრივ გაფორმებული, რამდენად მართლზომიერად შეიძლება იქნეს მიჩნეული
ზემოხსენებულ განსაკუთრებული კატეგორიის მონაცემთა ურთიერთგაცვლა. ამასთან, რამდენადაც ვიცი პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურის უფროსის 2024 წლის ბრძანებით, სადაც პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სათანადო გარანტიების მქონე ქვეყნების ნუსხაა მოცემული, მათში არ არის მოცემული ისეთი ქვეყნებიც, რომლებიც წარმოადგენენ საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობის გადაფარვის ქვეყნებს (ზოგ შემთხვევაში კი ადგილსამყოფელ სახელმწიფოს) შესაბამისადლ შესაძლოა პოლიციის ატაშეების სამოქმედო არეალიც იყოს ასეთი გარანტიების არმქონე ქვეყნებიც (ზუსტი მონაცემები თუ სად ფუნქციონირებს პოლიციის ატაშის ინსტიტუტი არ ვიცი).თუმცა, მე მაინც საეჭვოდ მიმაჩნია ხანგრძლივ ომში მყოფი სახელმწიფოების (მაგალითად, აზერბაიჯანი, უკრაინაში, ისრაელი) მიერ, რომლებიც მათ შორის არ ერიდებიან გენოციდის ნიშნების შედეგების დადებასაც კი - იქ უცხოელთა მონაცემებს, ხისტი სამხედრო თუ საპოლიციო ქმედებების განხორციელების პირობებში განსაკუთრებული სენსიტიურობით უდგებოდნენ. აქვე, აღვნიშნავ, რომ დიპლომატიურ წარმომადგენლობასა (საელჩო) და საკონსულო დაწესებულებებში (გენერალური საკონსულო, საკონსულო და აშ) ფიზიკური და იურიდიული პირების უფლებების და კანონიერი ინტერესების დაცვისა გამომდინარე, პერსონალური მონაცემების დამუშვება (მონაცემთა ადგილსამყოფელი ქვეყნის უფლებამოსილი სახელმწიფო ორგანოებიდან გამოთხოვა, გაცვლა, გადამოწმება) საელჩოს დიპლომატიური თანამდებობის პირის საკონსულო ფუნქციების განმახორციელებელი პირის მიერ გამართლებული შეიძლება იყოს დიპლომატიური ურთიერთობების შესახებ ვენის კონვენციით, ხოლო საკონსულო დაწესებულებაში ამავე მიზნით პერსონალური მონაცემების (მონაცემთა ადგილსამყოფელი ქვეყნის უფლებამოსილი სახელმწიფო ორგანოებიდან გამოთხოვა, გაცვლა, გადამოწმება) საკონსულო თანამდებობის პირის (გენერალური კონსული, კონსული, ვიცე კონსული, საკონსულო აგენტი) მიერ საერთაშორისო შეთანხმების დონეზე გამართლებული შეიძლება იყოს - საკონსულო ურთიერთობების შესახებ ვენის კონვენციით (მეხუთე მუხლი) ასევე საკონსულო თანამდებობის პირებს და საელჩოს საკონსულო ფუნქციების განმახორციელებელ პირებს საკონსულო ფუნქციების განხორციელება (ადგილსამყოფელი სახელმწიფოდან პერსონალური მონაცემების მოპოვება შეუძლიათ შესაბამის სახელმწიფოსთან გაფორმებული ორმხრივი საკონსულო კონვენციით - დაახლოებით 10-მდე ქვეყანასთან არის ხელმოწერილი). აქვე,ლ საერთაშორისო პრაქტიკის თუ საკონსულო ურთიერთობების შესახებ ვენის კონვენციის ან გამომდინარე, უცხო სახელმწიფოში დაკავებული პირის შესახებ შეტყობინება ხდება დაკავების თუ სხვაგვარად თავისუფლება შეზღუდვის, თავისუფლება აღკვეთის ადგილსამყოფელი ქვეყნის შესაბამისი ქვეყნის დიპლომატიური წარმომადგენლობის თუ საკონსულო დაწესებულებისათვის.

შესაბამისად, გთხოვთ გამიწიოთ კონსულტაცია, რამდენად ჯდება პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის ფარგლებში შსს-ს მიერ უცხო საპხელმწიფოებისათვის პოლიციის ატაშეების მიერ გადაცემული ან პოლიციის ატაშეების მიერ (ეხება ყველა ქვეყანას, სადაც საქართველოს პოლიციის ატაშე უფლებამოსილებას ახორციელებს) უცხო სახელმწიფოდან გამოთხოვილი განსაკუთრებული კატეგორიის მონაცემები, შესაბამისი სამართლებრივი აქტის მუხლის და პუნქტის მითითებით და ამ მონაცემთა გადაცემის მიზნები თუ შესაბამისი გარემოებები
========
========
========
შესაძლო საფრთხეების შემცირების/ არიდების მიზნით, გთხოვთ, უზრუნველყოთ:
æ მიღებული ან ვებ გვერდის მეშვეობით გაცნობილი შეტყობინების/ წარმოდგენილი დოკუმენტის/ თანხმლები წერილების (ასეთის არსებობისას) ვირუსზე და სხვა შესაბამის ხარვეზის აღმომჩენ პროგრამებზე შემოწმება.
æ მიღებული შეტყობინების/ განაცხადის ჯერ ამობეჭვდა/ განცხადების სკანირების (საჭიროებისამებრ ცალკე კომპიუტერის გამოყოფა) პროცესის უზრუნველყოფა და
შემდგომში კი საქმისწარმოების მიზნით მისი რეგისტრაცია (სასურველია ამჯერადაც ზემოხსენებულ ხარვეზბზე შემოწმება);
æ .განაცხადზე სარეგისტრაციო მონაცემების (შტამპის) დატანის შემდგომ (თუ ეს გათვალისწინებულია საქმისწარმოების წესით), დოკუმენტის სკანირებული ვერსიის მოწოდება;
æ ელ. ფოსტის საპასუხო შეტყობინების კორესპონდენციის რეკვიზიტებით დასათაურება ან/და მათი ელ ფოსტის გზავნილში ტექსტური სახით აღნიშვნა;
æ განცხადების დამუშავება იმ კომპიუტერულ მოწყობილობაში, რომელსაც არ აქვს კავშირი სპეციფიფიურ მონაცემთა ბაზებთან, აუდიო-ვიდეო და ფოტო ფაილებთან;
æ საქმისქ წარმოების პროგრამაში არსებული ჩანაწერის პერიოდული შემოწმებაც (საჭიროებისამებრ ჩემი განცხადებებისპ დასალმუშავებლად ცალკე კომპიუტერული მოწყობილობის გამოყოფა).
æ ცნობისათვის: პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, მონაცემების უსაფრთხოების დაცვის მიზნით მონაცემთა დამუშავებისას მიღებული უნდა იქნეს ისეთი ტექნიკური და ორგანიზაციული ზომები, რომლებიც სათანადოდ უზრუნველყოფს მონაცემთა დაცვას, მათ შორის, უნებართვო ან უკანონო დამუშავებისგან, შემთხვევითი დაკარგვისგან, განადგურებისგან ან/და დაზიანებისგან.
===========
გთხოვთ, ამ პორტალის მეშვეობით ჩემს განცხადებებზე პასუხი მომაწოდოთ როგორც askgov.ge-ზე ასევე ჩემს ელ. ფოსტაზე. გთხოვთ, თუ ეს არაა გათვალისწინებული პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობით ან სხვა უპირატესი ძალის მქონე სამართლებრივი აქტით ამ პორტალზე არსებული ჩემი განცხადებული, მიღებული ჩემი მომართვები არ წაშალოთ ჩემგან მკაფიოდ გამოხატული თანხმობის მიღების გარეშე.
========
განცხადება წარმოდგენილია როგორც ჟურნალისტური საქმიანობის განმახორციელებელი პირის მიერ. სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, მედია განმარტებულია, როგორც მასობრივი კომუნიკაციის ბეჭდვითი ან ელექტრონული საშუალება, მათ შორის, ინტერნეტი. საქართველოს კონსტიტუციის თანახმად, ყოველ ადამიანს აქვს უფლება თავისუფლად მიიღოს და გაავრცელოს ინფორმაცია. მასობრივი ინფორმაციის საშუალებები თავისუფალია. ცენზურა დაუშვებელია. სახელმწიფოს ან ცალკეულ პირებს არა აქვთ მასობრივი ინფორმაციის ან მისი გავრცელების საშუალებათა მონოპოლიზაციის უფლება.
========
საქართველოს კონსტიტუციის თანახმად, ყველას აქვს უფლება კანონით დადგენილი წესით გაეცნოს საჯარო დაწესებულებაში მასზე არსებულ ან სხვა ინფორმაციას ან ოფიციალურ დოკუმენტს, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც იგი შეიცავს კომერციულ ან პროფესიულ საიდუმლოებას ან დემოკრატიულ საზოგადოებაში აუცილებელი სახელმწიფო ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების ან სამართალწარმოების ინტერესების დასაცავად კანონით ან კანონით დადგენილი წესით აღიარებულია სახელმწიფო საიდუმლოებად. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 42-ე მუხლის თანახმად, ინფორმაციის გასაიდუმლოება დაუშვებლობასთან დაკავშირებით მოცემულია რამდენიმე თემატური სფერო და მის დასკვნით, ბოლო "ნ" პუნქტში კი აღნიშნულია, რომ ყველას ააქვს უფლება ასევე იცოდეს ყველა სხვა ინფორმაცია, რომელიც კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით არ არის მიჩნეული სახელმწიფო, კომერციულ ან პროფესიულ საიდუმლოებად ან არ წარმოადგენს პერსონალურ მონაცემებს. სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ საქართველოს კანონის მე-6 და მე-7 მუხლები (თუ რა შეიძლება ან არ შეიძლება მიეკუთვნებოდეს სახელმწიფო საიდუმლოებას).
========
საქართველოს კონსტიტუციის თანახმად, აზრისა და მისი გამოხატვის თავისუფლება დაცულია. დაუშვებელია ადამიანის დევნა აზრისა და მისი გამოხატვის გამო. სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, აზრი განიმარტება, როგორც შეფასებითი მსჯელობა, თვალსაზრისი, კომენტარი, აგრეთვე ნებისმიერი სახით ისეთი შეხედულების გამოხატვა, რომელიც ასახავს რომელიმე პიროვნების, მოვლენის ან საგნის მიმართ დამოკიდებულებას და არ შეიცავს დადასტურებად ან უარყოფად ფაქტს.
ხოლო მოწოდება კი განმარტებულია, როგორც განცხადება, რომლის ავტორიც მიზნად ისახავს ან აშკარად უშვებს გარკვეული ქმედების გამოწვევას;
==========
პირი პასუხს აგებს მხოლოდ იმ საიდუმლოების გამხელისათვის, რომლის დაცვაც მას ევალება სამსახურებრივად ან სამოქალაქო გარიგებით და რომლის გამხელა აშკარა, პირდაპირ და არსებით საფრთხეს უქმნის კანონით დაცულ სიკეთეებს. პირი თავისუფლდება პასუხისმგებლობისაგან, თუ საიდუმლოების გამხელა მიზნად ისახავდა საზოგადოების კანონიერი ინტერესების დაცვას და დაცული სიკეთე აღემატება მიყენებულ ზიანს.
=======≈==
ცნობისათვის: საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს 29/12/2011 158 ბრძანებით საკანონმდებლო მაცნესთვის რედაქციული სახის შეცდომის გასწორების შესაძლებლობა. შესაბამისად, მიზანშეწონილია საქმის შესწავლისას უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოდან სამართლებრივი აქტების შესახებ გამოთხოვილი ინფორმაციით/ დოკუმენტაციით ხელმძღვანელობა.
===========
გთხოვთ, საპასუხო წერილში დაშტრიხოთ ან არ მიუთითოთ ჩემი მისამართი, პირადი ნომერი, საპასუხო წერილში მიუთითეთ რეგისტრირებული განცხადების რეკვიზიტები, პასუხი მომაწოდეთ პდფ ფორმატში, ამასთან, მოთხოვნილი ინფორმაცია უმჯობესია მომაწოდეთ წერილის ძირითადი ტექსტის ნაწილის სახით, ვიდრე დანართის ფორმით.
====≠=====
ეს და მათ შორის ამ პორტალის მეშვეობით ან სხვა ფორმით წარმოდგენილი ჩემი წინა განცხადებები, მათ შორის 2025 წლის აგვისტოს მეორე ნახევრიდან მოყოლებული
პროგრამულად უფლებამოსილ ადმინისტრაციულ ორგანოში გაგზავნილი განცხადებები მიწოდებულია ყოველგვარი დანართი დოკუმენტის/ ფაილის/ კორესპონდენციის ასლის გარეშე.
==========

პატივისცემით,

ნიკოლოზ ნიკოლაძე