სახელმწიფო ენის დაცვის და პერსონალური მონაცემების დამუშავების/ ინფორმაციული უსაფრთხოების ასპექტები
საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაციას
მოქალაქე ნიკოლოზ ნიკოლაძის
მცხოვრები თბილისი რეგისტრაციის
გარეშე პირადი ნომერი და
ტელეფონის ნომერი მითითებულია
ხელმოწერასთან ერთად
(მიზანშეწონილია განცხადების ჯერ
ამობეჭვდა, ფაილის ჩამოტვირთვის
გარეშე, მერე დასკანერება
და შემდგომ რეგისტრაციის
პროცესის უზრუნველყოფა):
განცხადება:
თქვენ ვებ გვერდზე მთავრობის სტრუქტურის შესახებ რუკა არ არის გარჩევადი (https://www.gov.ge/index.php?lang_id=GEO...) შესაბამისი სამართლებრივი აქტის მოსაძიებლადაც დრო არ დამიკარგავს და მსურს ეს განცხადება დაეწეროს ადმინისტრაციის მონიტორინგის, იურიდიულ და ადამიანის უფლებათა მიმართულებით მომუშავე სამსახურებს, ასევე, არსებული გამოწვევების დროულად გამკლავებისათვის, იუსტიციის სამინისტროს სამართლებრივი შეფასების სამსახურს.
საკითხი პირველი - 1)
როგორც თქვენთვის ცნობილია, დაახლოებით ერთი თვე გავიდა უკანასკნელი არჩევნებიდან, თვითმართველობის არჩევნებიდან და მანამდეც მევასებოდა ეს კითხვა და ეხლაც გამაჩნია იგივე კითხვები - რა უფლებამოსილებით გააჩნიათ პარტიულ აქტივისტებს, თუგინდ პარტიულ კომისიის წევრებს, რომლებიც კენჭისყრის შენობის მიღმა, მათ ხელთ არსებული ცსკო-ს სამაგიდო სიებით თუ სხვა ფორმატით აკონტროლებენ თუ ვინ მოდის კენჭისყრის შენობაში და იხდის სამოქალაქო ვალს და აფიქსირებს მის პოლიტიკურ პოზიციაში.
1) რამდენად კანონიერია (მონაცემთა დამუშავება, მათ შორის პერსონალურ მონაცემთა დაცვის პრინციპების გათვალისწინებით არა საშტატო ერთეულით (თუგინდ საშტატო თანამშრომელი იყოს - ღია სივრცეში, იქ სადაც მისი სამუშაო სივრცე არაა) გათვალისწინებულ თანამშ რომელთა მიერ, მათ შორის პარტიული აქტივისტების მიერ, არა ცსკო-ს უფლებამოსილებიდან გამომდინარე, მაშინ როდესაც ხმის მთვლელი აპარატები ამას უზრუნველყოს პროგრამულად, მე ან სხვა ამომრჩეველი, პირთა იდენტიფიცირების პროცესით უზრუნველყოს ხმის მიმცემ პირთა მონაცემების დამუშავება. და თუ ეს ხმის მთვლელი აპარატის არასამდოობით არის გამოწვეული, მაშინ რატომ ჩაეშვა იგი ხმარებაში (თუ ასეთ დამკვირვებელ პირს ექნება ცსკო-ს სისტემებთან წვდომა, მას თავისუფლად ეცოდინება თუ ამა თუ იმ პირმა ვის მისცა ხმა და შესაბამისად, უფლებამოსილი პირების დაინტერესების შემთხვევაში შესაძლოა გამოყენებულ იქნეს რეპრესიული მიდგომები);
2) რამდენად კანონიერია (მონაცემთა დამუშავება, მათ შორის პერსონალურ მონაცემთა დაცვის პრინციპების გათვალისწინებით) არა საშტატო ერთეულით გათვალისწინებულ თანამშრომელთა მიერ, პარტიული აქტივისტების მიერ, ავტომატური ფორმით დამუშავებული, მათ შორის პირადი ნომრის, პირადი ნომრის და ფოტოსურათის მქონე ამობეჭდილი მონაცემების ფლობა და თუ ეს პროცესი კანონმდებლობით აიკრძალა, რა პასუხისმგებლობა ეკისრება ცსკო-ს თუ არ უზრუნველყო ამ მონაცემთა (ამობეჭდილი ვერსიები) სრულად ამოღება - მიზანშეწონილია ამ ღონისძიებათა შედეგები სრულად გადამოწმდეს;
3) გამომდინარე იქიდან, რომ ასეთი შემთხვევები გავრცელდა მედიის მიერაც, შეგიძლიათ ვიდეო მტკიცებულებები გამოითხოვოთ მათგან და აწარმოოთ კანონით მონიჭებული შესაძლო დარღვევების გამოვლენის საქმე.
საკითხი მეორე - 2)
საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობების ვებ გვერდების გაცნობისას www. სახელმწიფოს ინგლისურ ენოვანი დასახელება . mfa.gov.ge, ზოგ შემთხვევაში საკონტაქტო მონაცემებში მოცემულია უცხო ეთნიკური ჯგუფისათვის დამახასიათებელი გვარი სახელები, რომლებიც სავარაუდოდ უცხო ქვეყნის მოქალაქეები შეიძლება იყვნენ, ზოგ შემთხვევაში ასეთებად შეიძლება მოგვევლინოს ქართული გვარ სახელის მქონე უცხო ქვეყნის მოქალაქე, რომლებიც სავარაუდოდ შეზღუდული პასუხისმგებლობის დავალებებს ასრულებენ, ადმინისტრაციულ ტექნიკურ დახმარებას, ელჩის თანაშემწის ფუნქციას, თარჯიმნად ყოფნა, საკონსულოში მომსახურე პირი, მონაცემთა ბაზების დამმუშავებელი პირი, ან საქმისმწარმოებელი (კანცელარიის თანამშრომელი), ამ უკანასკნელის შემთხვევაში მითუმეტეს, კორესპონდენციის რეგისტრაციის პროცესში იგი გარდა სამსახურებრივი ხასიათის მონაცემების გაცნობისა (რომელთა შორისაც შეიძლება იყოს სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ საქართველოს კანონის მე-6 მუხლოთ გათვალისწინებული საკითხები, იგი ასევე ეცნობა ფიზიკურ პირთა პერსონალურ მონაცემებს. ზემოხსენებულის გათვალისწინებით, მოგმართავთ თხოვნით, გამიწიოთ კონსულტაცია - რა შემთხვევაში (რა პირობით) არის დასაშვები უცხო ქვეყნის მოქალაქემ სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულების ფარგლებში გაეცნოს ფიზიკურ პირთა პერსონალურ, მათ შორის განსაკუთრებული კატეგორიის მონაცემებს, რა ხდება თუ ასეთი პირობა არ იქნება დაცული ან უცხო ქვეყნის მოქალაქე ფიზიკურ პირთა მონაცემებს დაამუშავებს არამართლზომიერად (პირობითად არაოფიციალურად გააცნობს არასამსახურებრივად დაკავშირებულ ადგილსამყოფელი ქვეყნის მოქალაქეებს).
საკითხი მესამე - 3)
როგორც თქვენთვის ცნობილია, თვითმართველი ორგანოები (მაგალითად თბილისი, სხვა ქალაქებზე მონაცემები არ მოეპოვება) - აწესებენ წყალმომარაგებისა და დასუფთავების გადასახადს, რომელიც გამოიანგარიშება (სავარაუდოდ მონაცემთა დამუშავება ხდება ავტომატური წესით) საცხოვრებელ ფართზე რეგისტრირებული სულადობრივი რაოდენობის შესაბამისად. ამასთან, ამ მონაცემთა გამოანგარიშებისას თვითმართველ ერთეულს, მერიას შეჰყავს ის პირებიც (ამუშავებს იმ მოქალაქეთაპერსონალურ მონაცემებს), რომლებიც ქვეყნის ფარგლებს გარეთ იმყოფებიან დიდი ხნის განმავლობაში, პირობითად საანგარიშო წლის განმავლობაში. აქვე, საყურადღებოა, რომ საზღვრის კვეთის მონაცემები ავტომატურად მუშავდება და მას, მაგალითად საგარეო საქმეთა სამინისტრო ამუშავებს ზუსტი და განახლებადი საკონსულო აღრიცხვის მონაცემების მიზნებიდან გამომდინარე. ზემოხსენებულიდან გამომდინარე, გთხოვთ გამიწიოთ კონსულტაცია, პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონის და პერსონალური მონაცემების დამუშავებისას ფიზიკური პირის დაცვის შესახებ კონვენციის რომელ მუხლებს შეიძლება არღვევდეს თვითმართველი ერთეულები, მათ შორის თბილისის მერია სულადობრივი კომუნალური გადასახადის გამოანგარიშებისას.
ცნობისათვის: ბოლო წლებში გაჟღერებული ინფორმაციით, უცხოეთში იმყოფება მილიონ ნახევარი საქართველოს მოქალაქე. სავარაუდოდ დაახლოებით მათი ნახევარი, უცხოეთში გამგზავრებამდე იქნებოდა ქალაქად მცხოვრები, შესაბამისად რეგისტრირებული. საკითხი ეხება 750 ათას მოქალაქეს და თუგინდ 1-1 ლარი, რომ ვიანგარიშოთ თითოეული მოქალაქის გამო დაკისრებული ზემოხსენებული კომუნალური გადასახდელის სახით, გამოდის, რომ (შესაძლოა) ყოველთვიურად 1 500 000 ლარის, წელიწადში კი 18 000 000 ლარის - მათვის არამართლებულად დაკისრებაზე თუ მოსაკრებლისგან გათავისუფლებაზე შეიძლება მსჯელობა.
საკითხი მეოთხე - 4)
იმ უბედურებების მერე, რაც მიხეილ სააკაშვილმა საქართველოში დაატრიალა, თავადაც ხვდებოდა ალბათ რომ მოუწევდა ხელისუფლების დატოვება (ან ამდაგვარი ნაბიჯის გადადგმა მისი გეგმის ნაწილი არ იყო) რომ შემდგომში - თვითონ ან მასთან დაკავშირებული ის ძალა, რომელიც ამ დანაშაულების ჩადენის თანამონაწილე იყო რეპუტაცია აღდგენილივით მობრუნებულიყო. თავისთავად, ასეთი ადამიანების ჯგუფი იზრუნებდა, რომ ამ პროცესში - მათდამი არსებითი მარლმსაჯულების პროცესები არ წარმართულიყო (მოახერხა კიდეც, ჯერ ბიძინა ივანიშვილისთვის (დღევანდელ ვითარებაში იგი ან თანამონაწილეა ალნ მსხვერპლი, ამ უკანასკნელ ვერსიას ვემხრობი, მასზე მეტი ფინანსები ვეჭვობ რომ სხვა ბიზნესმენებს არც დაუგროვდებოდათ) მის მიერ მართული ე.წ. ოპოზიციონერ ის თავს მოხვევით - მაგალითად თავისუფალი დემოკრატები, რესპუბლიკელები), გაჟღერებული ცნობებით (კოჰაბიტაციის საჭიროების შესახებ) და შემდგომ წლებში კი ნაციონალურ მოძრაობასთან დაკავშირებული პირების ხელისუფლებაში თანდათან მობრუნებით, ისე რომ სხვა საყრდენი ძალები პოლიტიკური ველიდანაც გამქრალიყო (ასე სურთ ევროპულ და მასთან დაკავშირებულ სახელმწიფოებს, როგორც ჩანს).. ამ პროცესის საწყისი ეტაპი ალბათ კობა დავითაშვილი იყო, რომლის მკურნალობისთვის შემდგომში მილიონერმა ყოფილმა თანაგუნდელებმა მკურნაპლობისთვის საჭირო თანხაც კი ვერ გაიმეტეს (რამე არაქართული მენტალიტეტისთვის დამახასლიათებელი თუ ჰქონდა გაკეთებული ალბათ სჯობს ამაზე ისაუბრონ გაზულუქებულმა პირებმა, რომლებიც ნაცებთან ერთად ბიზნეს ინტერესებს კარგად აწყობენ). საბოლოო ჯამში კი გვყავს სავარადოდ გელა ბეჟუაშვილის ხელთდასმული კადრი პრემიერ მინისტრად ხელისუფლებაში. თუმცა, საკადრო ურთიერთკავშირის განხილვა ამ განცხადების განხილვის მიზანი არაა.
ამ შემთხვევაში კი იმ უდანაშაულობის გარანტიებს მინდა შევეხო, რომელიც შესაძლო შექმნას შეიძლება შეეხებოდეს - რომელიც სამართლებრივ (ნორმატიულ) აქტებს უკავშირდება. როგორც დღევანდელი კონსტიტუციის ჩანაწერი გვეუბნება არავინ აგებს პასუხს ქმედებისათვის, რომელიც მისი ჩადენის დროს სამართალდარღვევად არ ითვლებოდა. არ ვიცი კონსტიტუციური ნორმების წინარე ისტორია, თუმცა ამ ნორმის გათავისების შემთხვევაში ცდუნების ალბათობა ნამდვილად იქნებოდა. აი ვთქვათ მაშინ - როდესაც ოცნება მუდმივად აპელირებს - რომ სამშობლოს ღალატის მუხლი სისხლის სამართლოს კოდექსიდან განზრახ იქნაო ამოღებული, რატომღაც იმ ალბათობას არ უშვებს იმისას, რომ თუ არ ვცდები 2011 წლიდან საკანონმდებლო მაცნეს ვერსიაც მატერიალური ფორმით ბეჭდურიდან ელექტრონული ფორმით გამოქვეყნებულზე სავარაუდოდ აღნიშნულის გამო გადავიდა. ამდაგვარი რისკ ფაქტორები ოცნების პირობებშიც რომ არსებობდა საქართველოს პარლამენტში იმიტომ წარვადგინე საკანონმდებლო წინადადება (მსურდა, რომ სამართლებრივი აქტის ხელმოწერილი/ რაიმე ფორმით რეგისტრაცია დადასტურებული ვერსია დანართის სახით ჩანაწერს მიბმოდა (თუ არ ვცდები განმარტებით თუ საინფორმაციო ბარათების პროაქტიულად გამოქვეყნებაზე ვამახვილებდი ყურადღებას). ხოდა ჩემი კითხვა შემდგომში მდგომარეობს, ამდაგვარი რისკებიდან გამომდინარე, გამიწიოთ კონსულტაცია, რა სჯობს, იმ ნორმატიულ აქტებთან მიმართებით, რომელიც საკანონმდებლო მაცნეს ვებ გვერდი იქნა შემოღებული (და მისი მოქმედების პერიოდისათვის საკითხია შესაფასებელი ან დასამუშავებელი). მხედველობაშია მისაღები საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს 29/12/2011 158 ბრძანებაში შესული ცვლილებასთან დაკავშირებით საქაპრთველოს პარლამენტში პოლიტიკურ ძალთა განხილვაც - რომლის შესახებაც ინფორმაცია 2012 წლამდე მომუშავე დეპუტატებსაც ემახსოვრებათ).
=> პერსონალურ მონაცემთა დამუშავებისას დავეყრდნოთ მხოლოდ საკანონმდებლო მაცნეზე გამოქვეყნებულ ტექსტს თუ ასევე დაინტერესებულმა პირმა იხელმძღვანელოს (გადაამოწმოს) მატერიალური ან ელექტრონული ფორმით მოპოვებულ ხელმოწერილი სამართლებრივი აქტების ასლებით.
საკითხი მეხუთე - 5)
რომლებიც მათ შორის არ ერიდებიან გენოციდის ნიშნების შედეგების დადებასაც კი - იქ უცხოელთა მონაცემებს, ხისტი სამხედრო თუ საპოლიციო ქმედებების განხორციელების პირობებში განსაკუთრებული სენსიტიურობით უდგებოდნენ. აქვე, აღვნიშნავ, რომ დიპლომატიურ წარმომადგენლობასა (საელჩო) და საკონსულო დაწესებულებებში (გენერალური საკონსულო, საკონსულო და აშ) ფიზიკური და იურიდიული პირების უფლებების და კანონიერი ინტერესების დაცვისა გამომდინარე, პერსონალური მონაცემების დამუშვება (მონაცემთა ადგილსამყოფელი ქვეყნის უფლებამოსილი სახელმწიფო ორგანოებიდან გამოთხოვა, გაცვლა, გადამოწმება) საელჩოს დიპლომატიური თანამდებობის პირის საკონსულო ფუნქციების განმახორციელებელი პირის მიერ გამართლებული შეიძლება იყოს დიპლომატიური ურთიერთობების შესახებ ვენის კონვენციით, ხოლო საკონსულო დაწესებულებაში ამავე მიზნით პერსონალური მონაცემების (მონაცემთა ადგილსამყოფელი ქვეყნის უფლებამოსილი სახელმწიფო ორგანოებიდან გამოთხოვა, გაცვლა, გადამოწმება) საკონსულო თანამდებობის პირის (გენერალური კონსული, კონსული, ვიცე კონსული, საკონსულო აგენტი) მიერ საერთაშორისო შეთანხმების დონეზე გამართლებული შეიძლება იყოს - საკონსულო ურთიერთობების შესახებ ვენის კონვენციით (მეხუთე მუხლი) ასევე საკონსულო თანამდებობის პირებს და საელჩოს საკონსულო ფუნქციების განმახორციელებელ პირებს საკონსულო ფუნქციების განხორციელება (ადგილსამყოფელი სახელმწიფოდან პერსონალური მონაცემების მოპოვება შეუძლიათ შესაბამის სახელმწიფოსთან გაფორმებული ორმხრივი საკონსულო კონვენციით - დაახლოებით 10-მდე ქვეყანასთან არის ხელმოწერილი). აქვე,ლ საერთაშორისო პრაქტიკის თუ საკონსულო ურთიერთობების შესახებ ვენის კონვენციის ან გამომდინარე, უცხო სახელმწიფოში დაკავებული პირის შესახებ შეტყობინება ხდება დაკავების თუ სხვაგვარად თავისუფლება შეზღუდვის, თავისუფლება აღკვეთის ადგილსამყოფელი ქვეყნის შესაბამისი ქვეყნის დიპლომატიური წარმომადგენლობის თუ საკონსულო დაწესებულებისათვის.
საკითხი მეექვსე - 6)
2025 წლის 25 აგვისტოს, მაშინ როდესაც რამდენიმე დღეში მოხდა (ვეჭვობ, რომ პროცედურული დარღვევით) სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსად მამუკა მდინარაძის (გელა გელაძის მეგობრის) დანიშვნა, საქართველოს ეწვია ისრაელის ეროვნული უსაფრთხოების მინისტრი, ულტრამემარჯვენე პოლიტიკოსი იტამარ ბენ-გვირი. ორი ქვეყნის სამართალდამცავი უწყებების ხელმძღვანელებმა შეხვედრის ფარგლებში ყურადღება გაამახვილეს არსებულ მჭიდრო და ეფექტიან თანამშრომლობაზე. მხარეებმა, ასევე, ხაზი გაუსვეს გამოცდილებისა და საუკეთესო პრაქტიკის გაზიარების მნიშვნელობას“, - წერს შსს. ამავე წყაროს თანახმად, გელა გელაძემ აღნიშნა, რომ ქართული მხარე „მზად არის ისრაელის მხარესთან სხვადასხვა მიმართულებით თანამშრომლობის გაფართოებისთვის“.
რამდენად ზუსტია ეს ინფორმაცია, თუმცა, მას სანქციები აქვს დაწესებული ზოგიერთ სახელმწიფოს მიერ (თუმცა, ესეც პოლიტიკური თამაშის ნაწილი მგონია), თუ არ ვცდები მოცემული პერიოდის შემდგომ არც უნგრეთის უმაღლესმა თანამდებობის პირებმა არ ინებეს მასთან შეხვედრა (რამდენადაც მახსოვს მედიაში ამდაგვარი ინფორმაცია გავრცელდა).
ორი თვის თავზე შსს მინისტრი გელა გელაძე, ისრაელში გაემგზავრა ვიზიტით, რა დროსაც - მასპიინძლობა გაუწია ისრაელის ეროვნული უსაფრთხოების ულტრამემარჯვენე მინისტრმა იტამარ ბენ-გვირმა.. „ისრაელში ვიზიტის ფარგლებში, გელა გელაძემ კოლეგა მინისტრთან ხელი მოაწერა მემორანდუმს - ლოგიკურად ალბათ უწყებებს შორის სამართალდაცვით სფეროში თანამშრომლობის შესახებ უნდა ყოფილიყო (სავარაუდოდ ორმხრივი საერთაშორისო შეთანხმება მოცემული სფეროების რეგულირების კუთხით არ არსებობდა ან თუ არსებობდა მასში შეიტანდნენ ცვლილებებს და ოქმის სახით გააფორმებენ) - ყოველშემთხვევაში მე მოცემულ სფეროში რატიფიცირებული შეთანხმება არ მახსენდება. სავარაუდოდ მას დახვდებოდა პოლიციის ატაშეც, რომელაც შესაძლოა ფუნქციონირება 2023 წლის მეორე ნახევრიდან დაიწყო. ამდაგვარი წარმომადგენლობა ევროპის რამდენიმე ქვეყანაშია (ისინი საელჩოების ადმინისტრაციული შენობიდან ახორციელებენ უფლებამოსილებას) და სწორედ, რომ ჩემი ეს მომართვა - ამ საკითხს უკავშირდება:
თუ მხარეთა შორის შესაბამისი საერთაშორისო შეთანხმება არ არის გაფორმებული, რომელიც აძლევს შესაძლებლობას გაცვალონ დანაშაულებრივ ქმედებებთან დაკავშირებული განსაკუთრებული პერსონალური მონაცემები (ამდაგვარი აღქმა პერსონალურ მონაცემებთან მიმართებით ახალი აღქმაა), რამდენად კანონზომიერი იქნება ამ მხრივ პოლიციის ატაშეების მონაცემთა ურთიერთგაცვლის კუთხით საქმიანობა (მათ შორის საქართველოში პირობითად ისრაელის პოლიციის ატაშესათვის ზემოხსენებული ინფორმაციის მიწოდება).
პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, განსაკუთრებული კატეგორიის მონაცემებს ასევე მიეკუთვნება, ჯანმრთელობა, სქესობრივი ცხოვრება, ბრალდებულის, მსჯავრდებულის, გამართლებულის ან დაზარალებულის სტატუსს სისხლის სამართლის პროცესში, მსჯავრდებას, ნასამართლობას, განრიდებას, ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგი) საკითხები, დანაშაულის მსხვერპლად ცნობას, პატიმრობას და მის მიმართ სასჯელის აღსრულებას, აგრეთვე ბიომეტრიულ და გენეტიკურ მონაცემებს. ამასთან, კანონით მოცემული იქნება ხსენებული კატეგორიის მონაცემთა დამუშავების საფუძვლებიც - მაგალითად მონაცემთა სუბიექტის მიერ წერილობითი ფორმით თანხმობის განცხადება ან სასიცოცხლო ინტერესების დაცვა (ლროდესაც განცხადების გაკეთებისთვის შესაბამის უნარს მოკლებულია) ან/და ჯანმრთელობის დაცვის მიზნებიდან გამომდინარე საჭიროებს სამედიცინო პროცედურის ჩატარებას ან/და დანაშაულის თავიდან ასაცილებლად, საზოგადოებრივი უსაფრთხოებისათვის და ა.შ. მაგრამ იმ პირობებში, როდესაც (მგონი) ისრაელის ხელისუფლება დიდად არ დევნის ადგილზე მყოფი არალეგალ უცხოელებს (არ აკავებს და არ ადეპორტებს ინტენსიურად, დაბეჩავებული პირი ურჩევნია ჰყავდეს იქ, არ ვგულისხმობ საზღვრიდან მგზავრთა უკან დაბრუნების პროცედურას, დროებით იზოლატორში განთავსებას - რომელიც სავარაუდოდ მათ ინტერესში შედის), მგონი არც ე.წ. რეადმისიის შეთანხმებაა ამ მხრივ გაფორმებული, რამდენად მართლზომიერად შეიძლება იქნეს მიჩნეული
ზემოხსენებულ განსაკუთრებული კატეგორიის მონაცემთა ურთიერთგაცვლა. ამასთან, რამდენადაც ვიცი პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურის უფროსის 2024 წლის ბრძანებით, სადაც პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სათანადო გარანტიების მქონე ქვეყნების ნუსხაა მოცემული, მათში არ არის მოცემული ისეთი ქვეყნებიც, რომლებიც წარმოადგენენ საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობის გადაფარვის ქვეყნებს (ზოგ შემთხვევაში კი ადგილსამყოფელ სახელმწიფოს) შესაბამისადლ შესაძლოა პოლიციის ატაშეების სამოქმედო არეალიც იყოს ასეთი გარანტიების არმქონე ქვეყნებიც (ზუსტი მონაცემები თუ სად ფუნქციონირებს პოლიციის ატაშის ინსტიტუტი არ ვიცი).თუმცა, მე მაინც საეჭვოდ მიმაჩნია ხანგრძლივ ომში მყოფი სახელმწიფოების (მაგალითად, აზერბაიჯანი, უკრაინაში, ისრაელი) მიერ, რომლებიც მათ შორის არ ერიდებიან გენოციდის ნიშნების შედეგების დადებასაც კი - იქ უცხოელთა მონაცემებს, ხისტი სამხედრო თუ საპოლიციო ქმედებების განხორციელების პირობებში განსაკუთრებული სენსიტიურობით უდგებოდნენ. აქვე, აღვნიშნავ, რომ დიპლომატიურ წარმომადგენლობასა (საელჩო) და საკონსულო დაწესებულებებში (გენერალური საკონსულო, საკონსულო და აშ) ფიზიკური და იურიდიული პირების უფლებების და კანონიერი ინტერესების დაცვისა გამომდინარე, პერსონალური მონაცემების დამუშვება (მონაცემთა ადგილსამყოფელი ქვეყნის უფლებამოსილი სახელმწიფო ორგანოებიდან გამოთხოვა, გაცვლა, გადამოწმება) საელჩოს დიპლომატიური თანამდებობის პირის საკონსულო ფუნქციების განმახორციელებელი პირის მიერ გამართლებული შეიძლება იყოს დიპლომატიური ურთიერთობების შესახებ ვენის კონვენციით, ხოლო საკონსულო დაწესებულებაში ამავე მიზნით პერსონალური მონაცემების (მონაცემთა ადგილსამყოფელი ქვეყნის უფლებამოსილი სახელმწიფო ორგანოებიდან გამოთხოვა, გაცვლა, გადამოწმება) საკონსულო თანამდებობის პირის (გენერალური კონსული, კონსული, ვიცე კონსული, საკონსულო აგენტი) მიერ საერთაშორისო შეთანხმების დონეზე გამართლებული შეიძლება იყოს - საკონსულო ურთიერთობების შესახებ ვენის კონვენციით (მეხუთე მუხლი) ასევე საკონსულო თანამდებობის პირებს და საელჩოს საკონსულო ფუნქციების განმახორციელებელ პირებს საკონსულო ფუნქციების განხორციელება (ადგილსამყოფელი სახელმწიფოდან პერსონალური მონაცემების მოპოვება შეუძლიათ შესაბამის სახელმწიფოსთან გაფორმებული ორმხრივი საკონსულო კონვენციით - დაახლოებით 10-მდე ქვეყანასთან არის ხელმოწერილი). აქვე,ლ საერთაშორისო პრაქტიკის თუ საკონსულო ურთიერთობების შესახებ ვენის კონვენციის ან გამომდინარე, უცხო სახელმწიფოში დაკავებული პირის შესახებ შეტყობინება ხდება დაკავების თუ სხვაგვარად თავისუფლება შეზღუდვის, თავისუფლება აღკვეთის ადგილსამყოფელი ქვეყნის შესაბამისი ქვეყნის დიპლომატიური წარმომადგენლობის თუ საკონსულო დაწესებულებისათვის.
საკითხი მეშვიდე - 7)
პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, მონაცემების უსაფრთხოების დაცვის მიზნით მონაცემთა დამუშავებისას მიღებული უნდა იქნეს ისეთი ტექნიკური და ორგანიზაციული ზომები, რომლებიც სათანადოდ უზრუნველყოფს მონაცემთა დაცვას, მათ შორის, უნებართვო ან უკანონო დამუშავებისგან, შემთხვევითი დაკარგვისგან, განადგურებისგან ან/და დაზიანებისგან.
=> თუმცა, არ არის განმარტებული თუ რას მოითხოვს ამ პრინციპის დაცვა კონკრეტულად (რა არის მინიმალური სტანდარტი, თუ რა თქმა უნდა ეს საჯარო ინფორმაციაა).
ამავე კანონის თანახმად, ახალი ტექნოლოგიების, განხორციელების ხარჯების, დამუშავების ხასიათის, მასშტაბის, კონტექსტისა და მიზნების, აგრეთვე მონაცემთა სუბიექტის უფლებებისა და თავისუფლებებისთვის მოსალოდნელი რისკებისა და მონაცემთა დამუშავების პრინციპების გათვალისწინებით, დამუშავებისთვის პასუხისმგებელმა პირმა როგორც დამუშავების საშუალებების განსაზღვრის, ისე უშუალოდ დამუშავების პროცესში უნდა მიიღოს სათანადო ტექნიკური და ორგანიზაციული ზომები (მათ შორის, ფსევდონიმიზაცია ან/და სხვა). ამ ზომების მიღება უნდა უზრუნველყოფდეს მონაცემთა დამუშავების პრინციპების ეფექტიან იმპლემენტაციას და მონაცემთა დამუშავების პროცესში დაცვის მექანიზმების ინტეგრირებას მონაცემთა სუბიექტის უფლებების დასაცავად.
=> ამ ფსევდომინიზაციას დიდად ვერ ჩავწვდი რას გულისხმობს, თუმცა, გამომდინარე იქიდან, რომ ამ განცხადების წარმოდგენის მიზანი არის გავიგო თუ არის ადმინისტრაციული ორგანო პერსონალური მონაცემების დამუშავებისას მონაცემთა წაშლასთან და დაკარგვასთან დაკავშირებული რისკების დაზღვევის მატერიალური ფორმით აქვს თუ არა ვალდებულება (სასურველი იქნებოდა), ან იქნებ ისედაც ააქვს განსაზღვრული საქართველოს კანონმდებლობით ამდაგვარად იმოქმედოს.
აქვე, სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ საქართველოს კანონის უკანასკნელად გაცნობისას, რამდენადაც მახსოვს ეწერა შემდეგი - სახელმწიფო საიდუმლოების შემცველი ინფორმაციისადმი მოპყრობისათვის შეიძლება გამოყენებულ იქნეს მხოლოდ ისეთი ელექტრონული კომუნიკაციისა და ინფორმაციის სისტემა, რომელსაც აქვს პროგრამული და ტექნიკური დაცვის სათანადო საშუალებები. რამდენად სრულყოფილია მოცემული ინსტრუქცია, თუმცა პროგრამული და ტექნიკური დაცვის სათანადო საშუალებების შესახებ ინტერნეტში ინფორმაციის მოძიებისას, პირველი რაც მიჩვენა/ წარმომიდგინა აღნიშნული იყო შემდეგი (ალბათ ამდაგვარ რამეზე უნდა იყოს საუბარი):
Software Protection Measures
Access Control and Authentication: Implement strict access control, using the principle of least privilege (users only have access to information necessary for their job). Enforce strong, unique passwords and mandatory multi-factor authentication (MFA), preferably with hardware keys rather than SMS, for all systems and user accounts.
Malware Protection: Deploy comprehensive antivirus and anti-malware software, including Endpoint Detection and Response (EDR) solutions, to detect and remove malicious software.
Network Security: Utilize firewalls, Intrusion Detection Systems (IDS), and Intrusion Prevention Systems (IPS) to monitor and control network traffic, blocking unauthorized access and malicious activities.
Encryption: Encrypt all sensitive data, both at rest (stored on devices or servers) and in transit (during transmission over networks), to render it unreadable if intercepted or stolen.
Patch Management: Establish a robust patch management program to regularly update all operating systems and applications, addressing known vulnerabilities before they can be exploited by attackers.
Security Configuration: Harden operating systems and applications by securely configuring all devices and removing unnecessary services, default passwords, and outdated algorithms.
Data Backup and Recovery: Implement a regular data backup schedule, storing encrypted backups securely and testing the ability to restore data as part of a comprehensive Business Continuity Plan (BCP) and Disaster Recovery (DR) plan.
Continuous Monitoring and Auditing: Employ tools like Security Information and Event Management (SIEM) solutions for continuous monitoring of systems to detect anomalies. Conduct regular security audits and vulnerability assessments to identify and rectify weaknesses.
Hardware Protection Measures
Physical Access Controls: Restrict physical access to government facilities, server rooms, and IT hardware using measures such as surveillance cameras, access control systems (e.g., key cards, biometrics), and secure enclosures.
Secure Hardware Components: Utilize hardware components designed for security, such as a Trusted Platform Module (TPM 2.0) for secure boot processes and 64-bit CPUs with virtualization technology. Secure Devices and Media: Implement a "clean desk" policy for workplaces and use secure procedures for handling portable media (e.g., USB drives, external hard drives).
Endpoint Security: Protect mobile devices and other endpoints with strong passwords, encryption, and the ability for remote wiping in case of loss or theft. Network Segmentation: Use hardware firewalls and network segmentation to isolate critical systems and sensitive data from less secure networks, limiting the lateral movement of threats in the event of a breach.
Policy and Human Measures - Policies and Procedures: Formulate and enforce clear security policies and procedures for all employees, covering everything from password management to incident reporting.
Security Awareness Training: Provide regular, mandatory cybersecurity training for all staff to educate them on best practices, such as recognizing phishing attempts and handling sensitive information responsibly.
Incident Response Plan: Develop and regularly test a proactive incident response plan outlining clear procedures for communication, containment, and recovery after a cyberattack.
Risk Management: Conduct comprehensive, annual risk assessments to identify, evaluate, and mitigate potential security threats to information systems.
ხომ არ აჯობებდა პროგრამული და ტექნიკური დაცვის მინიმალური საშუალებების შესახებ პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონში განსაზღვრა (მინიმალური მინიშნება იმ ქმედებათა აუცილებლობის თაობაზე, რაც პერსონალურ მონაცემებს უფრო უკეთ დაცულია გახდის, უფლებამოსილ პირს კი არ მისცემს რა უფლებამოსილ ორგანოს დაცვის აუცილებელი მინიმალური მოთხოვნების დანერგვას), ისევე, როგორც მონაცემთა უსაფრთხოების დაცვის ტექნიკური და ორგანიზაციული ზომების მინიმალური სტანდარტის ხსენებულ კანონში განმარტება. თუ ეს სხვა რომელიმე სამართლებრივ აქტშია მოცემული, გთხოვთ ასევე მაცნობოთ. ზემოხსენებულის გათვალისწინებით, გთხოვთ, გამიწიოთ კონსულტაცია განცხადებაში დასმული კითხვების ირგვლივ.
საკითხი მერვე - 8)
როგორც თქვენთვის ცნობილია, საქართველოში რეგისტრირებული ბანკები გასცემენ პირადი თანხების ბრუნვის, ფინანსური მდგომარეობის დამადასტურებელ ცნობებსდოკუმენტებს, რომელთა უმეტესობა ვფიქრობ, რომ ინფორმაცია მუშავდება მათ ხელთ არსებული ბაზების მეშვეობით, რომელიც სავარაუდოდ ავტომატურ დამუშავებას უნდა მიეკუთვნებოდეს (პირად საბანკო ანგარიშზე დარიცხული სარგებლის, შემოსავლის თუ სხვაგვარი ფინანსური ოპერაციები). აქვე, თუ ეს უკავშირდება საბანკო ამონაწერს (თანხების მიღების და გასავლის მონაცემებს, ამონაწერი უფასოდ გაიცემა, ხოლო თუ პირს ცნობის სახით სურს მიიღოს ესა თუ ის ინფორმაცია - მისთვის შესაბამისი საფასურის გადახდა მოითხოვება).
საგულისხმოა, რომ პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონის მე-13 და მე-14 მუხლებით გათვალისწინებული დანაწესისა, გასათვალისწინებელია პერსონალური მონაცემების ავტომატური დამუშავებისას ფიზიკური პირების დაცვის შესახებ კონვენციის მე-8 მუხლის ბ ქვეპუნქტი, რომელიც უფლებამოსილ პირს ავალდებულებს გადაჭარბებული დაგვიანების და დანახარჯის გარეშე გასცეს მონაცემთა ავტომატიზირებული ფაილებში ფიზიკურ პირთან დაკავშირებული მონაცემები. აქვე, ლოგიკურია რომ უფლებამოსილ საბანკო დაწესებულებებში ინფორმაცია პირდაპირ მონაცემთა ბაზებშია ასახული. ასეთ ვითარებაში ისმის კითხვა რამდენად ლოგიკურია საფასურის დაწესება მაშინ როდესაც კანონზე და კანონქვემდებარე აქტებზე და ეროვნული ბანკის სამართლებრივ აქტებზე უფრო მაღლა მდგომი კონვენცია განსაზღვრავს რომ ავტომატიზირებული ფაილში არსებული მონაცემი დანახარჯის გარეშე უნდა გაიცეს. ცნობისათვის, ეს ცნობა შესაძლოა მოითხოვებოდეს - სხვადასხვა ქვეყანაში მგზავრობისათვის, ვიზის გაცემის ერთ ერთ წინა პირობად და შესაძლოა ვიზა ლიბერალიზაციით სარგებლობისას უფლებამოსილი პირისათვის წარსადგენად. გთხოვთ, გამიწიოთ კონსულტაცია ბანკების მიერ საბანკო საფინანსო ცნობის მისაღებად დაწესებული საფასურის მართლზომიერების თაობაზე.
აქვე, რამდენადაც მახსოვს კონვენციის თანახმად, „პერსონალური მონაცემები“-აღნიშნავს ნებისმიერ ინფორმაციას, რომელიც შეეხება განსაზღვრულ ან განმსაზღვრელ პირს („ინფორმაციის სუბიექტს“);„მონაცემთა ავტომატიზებული ფაილი“ - აღნიშნავს ინფორმაციის ნებისმიერ ნაკრებს, რომელიც ექვემდებარება ავტომატურ დამუშავებას; „ავტომატური დამუშავება“ - აღნიშნავს შემდეგ ოპერაციებს, რომლებიც სრულდება ინფორმაციის მთელ ნაკრებზე ან მის ნაწილზე ავტომატიზებული საშუალებებით, კერძოდ: მონაცემთა შენახვა, ამ მონაცემებზე ლოგიკური/მათემატიკური ოპერაციების შესრულება, მათი შეცვლა, წაშლა, ინფორმაციული მოძიება და გავრცელება.
საკითხი მეცხრე - 9)
2024 წლის საპარლამენტო არჩევნების ჩატარებისთანავე, მალევე, 2024 წლის ნოემბერ-დეკემბერში ჩატარდა მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა და როგორც სტატისტიკის ეროვნულმა სამსახურმა განაცადა, დაახლოებით 3 მილიონ 700 ათასი მოქალაქე იმყოფებოდა
საქართველოში, რომელთაგან 200 ათასი იყო უცხოელი (გამოდის, რომ საქართველოში იმყოფებოდა 3 მილიონ 500 ათასი ასქართველოს მოქალაქე, რომელთა შორისაც ლოგიკურია ნაგულისხმებია არასრულწლოვანი, 18 წლამდე პირები, რომლებიც საარჩევნო უფლებით არ სარგებლობენ და ლოგიკურად უნდა შეადგენდნენ მოსახლეობის არანაკლებ 1/5-ს მაინც, ანუ 3 მილიონ 500 ათას პირს თუ
გამოვაკლებთ 20% გამოდის, რომ ამომრჩევლად რეგისტრაცია შეეძლო საშუალოდ 2 მილიონ 600-800 ათას პირს).. აქვე, 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებისას 100 კაციდან 75 კაცის ხმის მიცემა არარეალისტურ მონაცემებად უნდა მივიჩნიოთ (სავარაუდოდ ადგილი აქვს საქართველოში რეგისტრირებული და უცხოეთში მყოფი (საკონსულო აღრიცხვაზე არ მყოფი) პირების, საქართველოში ამომრჩევლად რეგისტრაციის ფაქტებს.
ცნობისათვის: ქვეყნის ფარგლებს გარეთ მყოფ საქართველოს მოქალაქეთა, ემიგრანტთა რაოდენობად ბოლო წლების განმავლობაში სახელდება დაახლოებით 1 მილიონ 500 ათასი მოქალაქის ყოფნა,
ყოველშემთხვევაში, 1 მილიონს ბევრად გადაცილებულია და მათ შორის არასრულწლოვან საქართველოს მოქალაქეთა პროცენტული მაჩვენებელი უფრო ნაკლებია, ვიდრე საქართველოში მყოფების.
ანუ აქ უკვე გამოიკვეთა - არსებული ამომრჩევლების მონაცემთა არასწორი დამუშავების ტენდენცია.
საზღვრის კვეთის პროცედურას თუ გავითვალისწინებთ, ამ დროს მონაცემები ავტომატურად უნდა მუშავდებოდეს და შესაბამისად პროგრამული უზრუნველყოფით, შესაძლებელი იქნებოდა პირის ადგილმდებარეობის განსაზღვრა - იმყოფებოდა საქართველოში თუ მან გადაკვეთა სახელმწიფო საზღვარი იმყოფება ქვეყნის ფარგლებს გარეთ.
რამდენადაც ვიცი, საკონსულო აღრიცხვაზე დაყენებისა და საკონსულო აღრიცხვიდან მოხსნის წესის თანახმად (უკანასკნელად დამტკიცებულია 2020 წელს საგარეო საქმეთა მინისტრის მიერ) საკონსულო აღრიცხვიდან მოხსნას ასევე ექვემდებარება ფიზიკური პირი, რომელსაც
=> ბოლო 10 წლის განმავლობაში არ მიუმართავს საზღვარგარეთ საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობებისა და/ან საკონსულო
დაწესებულებებისათვის საკონსულო აღრიცხვის მონაცემთა განახლების ან (შესაძლოა სხვა მომსახურების გაწევის მიზნით)...
=> ასევე, ფიზიკური პირი, რომელსაც შეუჩერდა საკონსულო აღრიცხვა და რომელიც საერთაშორისო მიმოსვლისათვის დადგენილ სასაზღვრო გამტარი პუნქტის მეშვეობით საქართველოს ტერიტორიაზე შემოსვლიდან ექვსი თვის ვადაში არ დატოვებს საქართველოს ტერიტორიას.
ლოგიკურია კითხვა თუ ამდაგვარი სისტემა არის აწყობილი ქვეყნის ფარგლებს გარეთ მყოფ პირთათვის (საკონსულო აღრიცხვაზე ყოფნიდა ან საკონსულო მომსახურების გაწევის ან გამომდინარე), რატომ არ შეიძლება ანალოგიური მექანიზმის განსაზღვრა სხვა მიმართულებით; ვინ ფიქსირდება საზღვარგარეთ გამგზავრება ან საქართველოში დაბრუნება მიღებას ამომრჩეველთა ერთიანი სიის დამუშავების მიზნებისათვის.
ამასთან, რამდენად ლოგიკურია, რომ ამომრჩევლად რეგისტრირდებოდეს. რამდენადაც მახსოვს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს 11/12/2023 წერილით მეცნობა, რომ (04.12.2023 წლის მდგომარეობით, მათი ბაზების შესაბამისად) საკონსულო აღრიცხვის თარიღი არ არის მითითებულით თუ ფიქსირდება 01/01/1900 თარიღით რამდენადაც ვიცი მოქმედი საკონსულო აღრიცხვის სტატუსი ჰქონდა - 8942-ს, მოქმედი ძველის სტატუსი 2155-ს, შეჩერებული 557-ს, მოხსნილი 6764-ს (ჯამში - დაახლოებით 18 400 ჩანაწერი.. ზუსტი მონაცემები შეიძლება მეშლებოდეს, ამიტომ მათი დადგენის მიზნით, თანახმა ვარ ნებისმიერმა დაინტერესებულმა პირმა მიიღოს ჩემს სახელზე საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს უფლებამოსილი პირის მიერ საკონსულო აღრიცხვის მონაცემები, მოცემული პერიოდით დათარიღებული თარიღით თუ სხვა პერიოდით.
აქვე, თუ საქართველოს მოქალაქეობის შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე პრიმა მუხლით განსაზღვრული ჩანაწერით აფხაზეთის ავტონომიურ რესპუბლიკასა და ცხინვალის რეგიონში მცხოვრები ის პირები, რომელთაც სხვა ქვეყნის (ამაში ლოგიკურად იგულისხმება ის სახელმწიფოები, რომელთა სახელმწიფოებრიობას ვაღიარებთ) მოქალაქეობა არ მიუღიათ ითვლებიან საქართველოს მოქალაქედ. ამასთან, მიუხედავად საქართველოს კონსტიტუციით გათვალისწინებული ნორმიდან, რომ საქართველოს ყველა მოქალაქეს 18 წლის ასაკიდან აქვს რეფერენდუმში, სახელმწიფო, ავტონომიური რესპუბლიკისა და ადგილობრივი თვითმართველობის არჩევნებში მონაწილეობის უფლება, ცესკო არაფერს აკეთებს ამ პირთა ამომრჩევლებად რეგისტრირების კუთხით, მათ შორის რომ მოუწოდოს აიღონ პირადობის ნეიტრალური დოკუმენტები (ნეიტრალური სამგზავრო დოკუმენტი, პირადობის ნეიტრალური მოწმობა) და ამონაცემებით დარეგისტრირდნენ ამომრჩეველთა ერთიან სიაში (ეს დოკუმენტი არის პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტი, რომელიც საქართველოს ხელისუფლების მიერაა გაცემული).
საარჩევნო კოდექსის 184-ე მუხლის გათვალისწინებით, საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით რეგისტრაციიდან მოხსნილი პირები ან რომლის რეგისტრაციაც ძალადაკარგულად თავად სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტომ განაცხადა - უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოს გადაწყვეტილებით, მაინც შეჰყავთ ამომრჩეველთა ერთიან სიაში. საგულისხმოა, რომ ის სრულწლოვანი საქართველოს მოქალაქეებიი, რომლებიც მოიხსნება საკონსულო აღრიცხვიდან, მაგრამ იმყოფებიან ქვეყნის ფარგლებს გარეთ ან/და პირები ქვეყნის ფარგლებს გარეთ ყოფნას საკონსულო მომსახურების მიღების მოთხოვნით ადასტურებენ, ამომრჩეველთა ერთიან სიაში არ შეჰყავთ;
საგულისხმოა, რომ პრაქტიკაში 2015 წლიდან მოყოლებული და ეტაპობრივად სამართლებრივი საფუძვლების შექმნით (საკონსულო საქმიანობის შესახებ საქართველოს კანონში ე.წ. საკონსულო პროგრამით საქმისწარმოების განხორციელების დაშვებით, 2017-2018 წლებში ე.წ. საკონსულო პროგრამით საკონსულო მოქმედებების განხორციელების სახელმძღვანელო ინსტრუქციის, შესაძლოა სხვა საკანონმდებლო აქტებში ცვლილებების შეტანით და ბოლოს 2020 წელს საკონსულო აღრიცხვაზე დაყენების და საკონსულო აღრიცხვიდან მოხსნის წესის დამტკიცებით მიღებულ იქნა ახალი წესი, რომელმაც პროგრამული უზრუნველყოფის დასაშვებიბასთან ერთად,
დაუდო საფუძველი დისტანციურად, უფლებამოსილ თანამდებობის პირთან უშუალო ვიზიტის, საფოსტო გზავნილის და პირდაპირი ვიზუალური ელექტრონული კომუნიკაციის გარეშე - ვებ გვერდის მეშვეობით გაკეთებული ჩანაწერის გათვალისწინებით, პირი აიყვანოს საკონსულო აღრიცხვაზე, რა დროსაც სავარაუდოდ საზღვრის კვეთის მონაცემებთან ერთად ეყრდნობა ე.წ. აიპი მისამართს. თუმცა, მიმდინარე წელს აშშ-ს უფლებამოსილი თანამდებობის პირების მიერ გაჟღერებული მონაცემების თანახმად, შესაძლებელია რომ შეიქმნას ყალბი აიპი მისამართებიც კი.
ამასთან, რომ მიუხედავად კონსტიტუციით გარანტირებული უფლებისა, არჩევნებში მონაწილეობასთან დაკავშირებით, ცსკო-ს გადაწყვეტილებით არჩევნებში მონაწილეობა ეზღუდებათ იმ პირებს, რომლებიც იმყოფებიან საზღვარგარეთ და მაგალითად ქვეყანაში არსებული კონფლიქტური სიტუაციის (მაგ.: უკრაინა - სადაც შეიძლება იმყოფებოდეს 50 ათასი მოქალაქე) ან რეგისტრირებულ პირთა მცირე რიცხოვნობის ან გამომდინარე (მაგ.: იაპონია, კორეა, ლათინური ამერიკის ქვეყნები) აღარ იხსნება კენჭისყრის/ საარჩევნო უბანი და იქ მყოფი სრულწლოვანების მიღწეული მოქალაქეები ვეღარ აძლევენ არჩევნებში ხმას.
ამასთან, მხედველობაშია მისაღები რომ ანალოგიური გამოწვევების პირობებში საარჩევნო კანონმდებლობა უცხოეთში მდებარე სამხედრო კონტინგენტის შემადგენლობაში მყოფი საქართველოს მოქალაქეებს აძლევს უფლებას ხმა მისცენ უახლოეს საარჩევნო უბანზე, ანუ ლოგიკურად მეზობელ სახელმწიფოში.
ზემოხსენებული გარემოებების გათვალისწინებით, პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის, მათ შორის პერსონალურ მონაცემთა ავტომატური დამუშავებისას ფიზიკური პირის დაცვის შესახებ კონვენციის რეგულირებული მოთხოვნების, პრინციპების და უფლებებისა გამომდინარე, გამიწიოთ კონსულტაცია ანდა შეაფასოთ უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოს ქმედებები (პასუხი მაცნობეთ პუნქტობრივად):
1) კონსტიტუციით მინიჭებული არჩევნებში მონაწილეობის უფლების ან გამომდინარე, რამდენად კანონიერად, ზუსტად, უფლების და ღირსების შეულახავად და სხვა პრინციპების და მოთხოვნებით ხორციელდება ამომრჩეველთა ერთიანი სიის შედგენა და ამ მონაცემებზე დაყრდნობით კენჭისყრის/ საარჩევნო უბნის გაუხსნელობა (შესაბამისად, პერსონალური მონაცემების შემდგომი დამუშავებისათვის ხელის შეშლა) პირობითად უკრაინაში, კორეაში, იაპონიაში და ანალოგიურ სიტუაციაში სხვა ქვეყანაში კონცენტრირებულ საქართველოს მოქალაქეებთან ლლლლლმიმართებით უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ;
2) რამდენად აკმაყოფილებს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ კანონმდებლობის პრინციპებს და მოთხოვნებს ის ფაქტი, რომ საკონსულო აღრიცხვაზე დაყენება - შესაბამისად პერსონალურ მონაცემთა დამუშავება - შესაძლებელია (თუგინდ თეორიულად) დადგეს ყალბი აიპი მისამართის განაცხადის მქონე პირი, მითუმეტეს განაცხდის ნამდვილობა პირდაპირი ვიზუალური გადამოწმებითაც ვერ ხერხდება (ანუ თეორიულად შესაძლებელია უცხოეთში მყოფი სხვისი მონაცემების ფლობის შემთხვევაშუ სხვისი სახელითაც აღრიცხვაზე დადგომა);
3) რამდენად აკმაყოფილებს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ კანონმდებლობის პრინციპებს და მოთხოვნებს ის ფაქტი, რომ ამომრჩეველთა ერთიან სიაში შეიტანება ადგილმდებარეობის მიხედვით ის კაცი, რომელიც მოცემულ მისამართზე საქართველოში აღარ ცხოვრობს, თან იმ პირობებში, როდესაც ამომრჩევლად ყოფნის თაობაზე საკუთარი თავის გადამოწმება შესაძლებელია და შესაბამისად სპეც სიებში დარეგისტრირება შეიძლება; მაშინ თუ ეს კანონისმიერია, რატომ არ ხდება იგივე მიდგომის დანერგვა უცხოეთში საკონსულო აღრიცხვიდან მოხსნილი ან მომსახურების მომთხოვნ პირებთან მიმართებით, რომელთაც თავიანთი ადგილსამყოფელი მისამართი დაფიქსირებული აქვთ საკონსულო სერვისების მიღების განაცხადში;
4) თუ ამას ასეთ მნიშვნელობას ანიჭებს უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანო ამომრჩეველთა ერთიანი სიის ფორმირებისას, რატომ არ უგზავნის შეტყობინებას ფიზიკურ პირს საკონსულო აღრიცხვიდან (და შესაძლოა რეგისტრაციიდან) მოხსნის იმ შემთხვევებში როდესაც მოცემულია ინიციატორი არ არის ფიზიკური პირი - სწორია თუ არა აღნიშნული უმოქმედობა პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ კანონმდებლობის გათვალისწინებით?;
5) რამდენად აკმაყოფილებს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ კანონმდებლობის პრინციპებს და მოთხოვნებს ის ფაქტი, რომ ამომრჩეველთა ერთიან სიაში არ შეჰყავთ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრები პირები, რომელთაც არ მიუღიათ სხვა ქვეყნის მოქალაქეობა და ითვლებიან საქართველოს მოქალაქეებად, საარჩევნო მ;იზნებიდან გამომდინარე, რამდენად კანონზომიერია მათი პერსონალური მონაცემების დაუმუშავებლობა;
6) რამდენად აკმაყოფილებს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ კანონმდებლობის პრინციპებს და მოთხოვნებს ის ფაქტი, რომ ამომრჩეველთა ერთიან სიაში შეიტანება (შესაბამისად პერსონალური მონაცემები მუშავდება) იმ პირთა მონაცემები, რომელთა განაცხადის ზუსტი თარიღი უცნობია;
7) რამდენად აკმაყოფილებს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ კანონმდებლობის პრინციპებს და მოთხოვნებს ის ფაქტი, რომ საქართველოში ამომრჩევლად განსაზღვრავენ იმ პირს, რომელიც ხანგრძლივი ოერიოდით უცხოეთში იმყოფება;
8) რამდენად აკმაყოფილებს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ კანონმდებლობის პრინციპებს და მოთხოვნებს ის ფაქტი, რომ საკონსულო აღრიცხვის სტატუს შეჩერებულ პირს, რომელიც საქართველოში დროებით დაბრუნდა და ხმას საქართველოში აძლევს და იმავე არჩევნების დღეს თუ უცხოეთში გაემგზავრება მას ასევე შეეძლება (სავარაუდოდ იქაც მისცეს ხმა, მითუმეტეს ხმის მთვლელი აპარატები და უცხოეთში სისტემური დაკავშირება მეეჭვება რომ არსებობდეს) ანუ პერსონალური მონაცემები ორჯერ დამუშავდეს მაშინ როდესაც ეს კანონით არაა განსაზღვრული;
9) რამდენად აკმაყოფილებს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ კანონმდებლობის პრინციპებს და მოთხოვნებს ის ფაქტი, რომ საარჩევნო მიზნებიდან გამომდინარე არაზუსტი მონაცემების დაბლოკვის შესახებ (პერსონალურ მონაცემთა დამუშავების დროს ფიზიკური პირისათვის განსაზღვრული უფლებებისა გამომდინარე) აცნობოს როგორც საქართველოში ფიქტიური მისამართით ამომრჩეველთა ერთიან სიაში შეყვანილი პირები, ასევე უცხოეთში მყოფები);
10) რამდენად აკმაყოფილებს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ კანონმდებლობის პრინციპებს და მოთხოვნებს ის ფაქტი, რომ მძიმე კატეგორიის მქონე ავარიულ შენობა ნაგებობებში მცხოვრებ პირებს არ ხსნიან რეგისტრაციიდან (მისამართის გარეშე რეგისტრაცია) და/ან მიუხედავად სამართლებრივი აქტების მოთხოვნისა (იუსტიციის მინისტრის 98 ბრძანება) და შეჰყავთ ამომრჩეველთა ერთიან სიაში (ანუ რამდენად კანონიერად და მართლზომიერად ამუშავებენ პირის პერსონალურ მონაცემებს);)
11) რამდენად აკმაყოფილებს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ კანონმდებლობის პრინციპებს და მოთხოვნებს ის ფაქტი, რომ შესაძლოა ამომრჩეველთა ერთიან სიაში შეიყვანებოდეს (შესაბამისად მუშავდებოდეს პერსონალური მონაცემები) საკონსულო აღრიცხვაზე მყოფი ის პირები, რომელთა დადგომისას ამდაგვარი უფლებამოსილება მკაფიოდ არ იყოს განსაზღვრული ადმინისტრაციული ორგანოსათვის.
12) ამომრჩეველთა ერთიან სიაში არ შეიტანებოდეს, შესაბამისად საარჩევნო უბანი არ იხსნებოდეს საკონსულო აღრიცხვაზე მყოფი პირები - მიუხედავად იმისა, რომ ამას არ მოცემულ სიტუაციას არ ზღუდავს მათი ადგილსამყოფელი ქვეყნის კანონმდებლობა, ორმხრივი და მრავალმხრივი საერთაშორისო შეთანხმება, ევროპის პრეცედენტული სასამართლო გადაწყვეტილებები, სიცოცხლისა და ჯანმრთელობისათვის საშიში მდგომარეობა.
საკითხი მეათე - 10)
როგორც თქვენთვის ცნობილია, სხვადასხვა სახელმწიფო ორგანოები გასცემენ სხვადასხვა შინაარსის ცნობებს, რომელთა უმეტესობა ვფიქრობ, რომ ინფორმაცია მუშავდება მათ ხელთ არსებული ბაზების მეშვეობით, რომელიც სავარაუდოდ ავტომატურ დამუშავებას უნდა მიეკუთვნებოდეს.
ასე მაგალითად, სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტო (იუსტიციის სამინისტროს ქვემდებარე) გასცემს სულადობის შესახებ ცნობას (მხოლოდ მე-10 სამუშაო დღესაა უფასო, სავარაუდოდ დაჩქარებული მომსახურებისთვის გადაიხდევინება თანხა) საინფორმაციო ბარათს მათ ხელთ არსებულ ბაზებში დაცული მონაცემების შესახებ - რეგისტრაციის ადგილის, რეგისტრაციაზე დადგომის და მოხსნის, გაცემული დოკუმენტების და მათი გაუქმების თარიღების შესახებ (მხოლოდ მე-10 სამუშაო დღესაა უფასო, სავარაუდოდ დაჩქარებული მომსახურებისთვის გადაიხდევინება თანხა), ქორწინების დამაბრკოლებელი გარემოებების არ არსებობის შესახებ ცნობა,
შსს მომსახურების სააგენტო გასცემს - ნასამართლობის შესახებ ცნობებს, გაქარწყლებული ან მოხსნილი ნასამართლობის შესახებ ცნობებს, ფიზიკური პირის (და სატრანსპორტო საშუალების) საზღვრის კვეთის შესახებ ცნობებს, მართვის მოწმობების შესახებ ცნობებს. საგულისხმოა, რომ პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონის მე-13 და მე-14 მუხლებით გათვალისწინებული დანაწესისა, გასათვალისწინებელია პერსონალური მონაცემების ავტომატური დამუშავებისას ფიზიკური პირების დაცვის შესახებ კონვენციის მე-8 მუხლის ბ ქვეპუნქტი, რომელიც უფლებამოსილ პირს ავალდებულებს გადაჭარბებული დაგვიანების და დანახარჯის გარეშე გასცეს მონაცემთა ავტომატიზირებული ფაილებში ფიზიკურ პირთან დაკავშირებული მონაცემები. აქვე, გარდა იმისა რომ ხსენებული უფლებამოსილი ორგანოების მიერ მონაცემები პირდაპირ ბაზებში შეიტანება, ასევე, ვეჭვობ რომ მათ მიერ დამთავრებული იქნება წინა ათწლეულბის განმავლობაში გაცემული დოკუმენტების დიგიტალიზაციაც და შესაბამისად მომსახურების მომთხოვნ პირზე რაიმე ინფორმაციის გაცემა 10 სამუშაო დღეში (ზოგ შემთხვევაში ეს ვადა და უფასო მომსახურებაც არაა განსაზღვრული) ვეჭვობ რომ გონივრულ ვადებში უნდა ჯდებოდეს. ასევე მხედველობაშია მისაღები რამდენად შეესაბამება .იმსახურებს მიღებისათვის დაჩქარებული საფასურის განსაზღვრა, მაშინ როდესაც კანონზე და კანონქვემდებარე აქტებში მაღლა მდგომი კონვენცია განსაზღვრავს რომ ავტომატიზირებული ფაილში არსებული მონაცემი დანახარჯის გარეშე უნდა გაიცეს.
აქვე, რამდენადაც მახსოვს კონვენციის თანახმად, „პერსონალური მონაცემები“-აღნიშნავს ნებისმიერ ინფორმაციას, რომელიც შეეხება განსაზღვრულ ან განმსაზღვრელ პირს („ინფორმაციის სუბიექტს“);„მონაცემთა ავტომატიზებული ფაილი“ - აღნიშნავს ინფორმაციის ნებისმიერ ნაკრებს, რომელიც ექვემდებარება ავტომატურ დამუშავებას; „ავტომატური დამუშავება“ - აღნიშნავს შემდეგ ოპერაციებს, რომლებიც სრულდება ინფორმაციის მთელ ნაკრებზე ან მის ნაწილზე ავტომატიზებული საშუალებებით, კერძოდ: მონაცემთა შენახვა, ამ მონაცემებზე ლოგიკური/მათემატიკური ოპერაციების შესრულება, მათი შეცვლა, წაშლა, ინფორმაციული მოძიება და გავრცელება;
საკითხი მეთერთმეტე - 11)
წლების წინ რამდენიმე წელიწადი ვცხოვრობდი საბერძნეთში და უფრო მეტად ადგილობრივი ყოფის და კულტურის შეცნობის მიზნით დავიწყე ადგილობრივი ენის შესწავლა და რა დროსაც თვალში მხვდებოდა არაერთი სიტყვა, რომლებიც ქართულ ენაში არა მხოლოდ დამკვიდრებული, არამედ ზოგ შემთხვევაში ქართულადაც კი აღიქმებოდა.. ამასთან, ასევე ვაწყდებოდი მთელ რიგ საერთაშორისოდ დამკვიდრებული სიტყვების ბერძნულ ენოვან შესატყვისების არსებობას - მაგალითისათვის კომპიუტერის სახელწოდება თუ არ მეშლება ელექტრონიკოს იპოლოჯისტიკად გამოითქმეოდაი. მართალია ბერძნული ენის შესწავლის კუთხით ბევრი ვერალფერი გამომივიდა ჩემი დატვირთულობიდან გამომდინარე, თუმცა, იმის მაგალითი მაინც დავიახე, რომ როგორ უნდა მოეპყრას სახელმწიფო თავის ენას (თანამედროვე ტექნოლოგიების განვითარების პირობებშიც ას ფეხ და ფეხ უნდა მისდევდეს) კარგად ესმით საკუთარი კულტურული ღირებულებების მნიშვნელობა. ამასთან, ნიკო და გიორგი ნიკოლაძეზე ისტორიებს პერიოდულად, როცა ვეცნობი, რომ სიამოვნებით ვკითხულობ იმ ფაქტს, რომ ლიანდაგი ნიკოს დედის მოფიქრებულია - გიორგი ნიკოლაძესაც არაერთი სიტყვა აქვს მოფიქრებული. უფრო მეტიც, არაერთი ქართული სიტყვა, რომელიც XX საუკუნის ქართულში დამკვიდრდა, პურისტებად წოდებულმა ქართველმა ტერმინოლოგებმა შექმნეს და 1920 წელს გამოაქვეყნეს ქართული ტექნიკური ტერმინოლოგიის პირველ ლექსიკონში, ანუ სიტყვარში. 1918-1921 წლებში ქართველი საზოგადოება უდიდესი სახელმწოფოებრივი პასუხისმგებლობით გაერთიანდა ქართული დარგობრივი ტერმინოლოგიის შესაქმნელად. პირველი ქართული ტექნიკური ლექსიკონი სხვადასხვა დარგის სპეციალისტების შექმნილია. მათ შორის იყვნენ ნიკო ნიკოლაძის შვილები, რუსუდან და გიორგი ნიკოლაძეები, სწორედ მათი თვალსაზრისი დაედო საფუძვლად ამ ლექსიკონსა და, ზოგადად, იმდროინდელ ქართულ ტერმინთშემოქმედებას. „არც ერთი არაქართული სიტყვა... ქართულს აქვს იმის შესაძლებლობა, რომ ნებისმიერ ლათინურ ტერმინს შეუსატყვისოს ეროვნული სიტყვა“, - ასეთი იყო პურისტების ხედვა. ინტერნეტში მოძიებული ინფორმაციის მიხედვით,
არაბულიდან დამკვიდრებული სიტყვები
არაყი – არაბულად ოფლს ჰქვიან, ვინაიდგან იგიცა ქვაბისა ოფლი არს, ხოლო ქართულად არაყსა სახელად იყი ეწოდების ~; ბარაქა – კურთხევა, წყალობა; ფიქრი-ქართულად საგონებელი, განზრახვა გულის-თქმა.
ამაყი არაბ. احمق – ბრიყვი, ბოროტი, სულელი;
ბარათი – სხვათა ენაა, მცირე ნაწერსა ჰქვიან, ქართულად ავთრათი; ვაზნა – თოფის წამლის ჭურჭელი. ქართულად მუხტი ჰქვიან. ნალი-ქართულად საჭედარი და ლუმბა ჰქვიან;
ავზი – წყლის სადგური; ბასრი – ფოლადი რკინა; ღალატი – არაბ. ღალატ „შეცდომა, დანაშაული' შუღლი – სიტყვით ბრძოლა; ნამუსი – ქართულად პირის წყალი; ხაბაზი – მეპურე;
სპარსულიდან დამკვიდრებულო სიტყვები
განძი-საუნჯე; მასპინძელი-სახლისა და ლხინის უფალი;
ეშმაკი-ბოროტი, გენია, ავი სული. ლექსი, აივანი, ბაღი, ბაღჩა, ვარჯიში, ზეიმი, თამბაქო, თასი, თუნგი, იასამანი, კაბა, ნაბადი, ნამი, ნიშანი,ნოხი, ნუსხა, ქალაქი, ქამარი, ქარხანა, ქაჯი, ქიშმიში, შარა, ჩანგალი, ჩირაღდანი, ჩირქი, ხაზინა, ხალი, ხალიჩა, ხურმა, ჯადო, ჯამი, ჯილდო, ჰავა და სხ.
თურქულიდან დამკვიდრებული სიტყვები:
ოჯახი, თახსირი, სუფრა, ფარდა, ყაიდა, წესი, ყოჩი, ყაბული, ოთახი, ქუჩა, ფული, კერა, ბათქაში, ბაიყუში, ბოღმა, ყოჩი, ფარა, იარაღი, იორღა, ლეში, ოთახი, ყაბალახი, ყაენი, ყავარი, ყაჩაღი, ჩოხა, ფარდა, ქუჩა, ფული, კერა, ბინა და სხვა.
რათქმა უნდა ქართულ ენაში ასევე მრავლად არის დამკვიდრებული ასევე ბერძნული, ებრაულური, რუსული თუ ევროპული სიტყვებიც.
2015 წელს მიღებული იქნა სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს კანონი, რომლის თანახმადაც:
=> სახელმწიფო ენის დაცვის, ფუნქციონირებისა და განვითარების უმთავრესი გარანტი სახელმწიფოა. სახელმწიფო უზრუნველყოფს სახელმწიფო ენის შესწავლისა და გამოყენებისათვის სათანადო პირობების შექმნას.
=> სახელმწიფო ორგანოები და მუნიციპალიტეტები სახელმწიფოებრივი და საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა სფეროში უზრუნველყოფენ სახელმწიფო ენის ფუნქციონირებისა და მისი სიწმინდის დაცვისთვის აუცილებელი ორგანიზაციული და მატერიალურ-ტექნიკური პირობების შექმნას.
=> სახელმწიფო ხელს უწყობს საინფორმაციო ტექნოლოგიებში ქართული ენის სრულფასოვან გამოყენებას. კომპიუტერული (ელექტრონული) ტექნიკა, რომელსაც სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტის ორგანოები, საჯარო და კერძო სამართლის იურიდიული პირები იყენებენ, ტექსტის სახელმწიფო ენაზე შესრულების შესაძლებლობას უნდა იძლეოდეს.
სწორედ, რომ ამ გამოწვევის აღმოფხვრის მიზნით, წარმოგიდგენთ იდეას:
=> რომლის მიხედვითაც შემუშავდება კომპიუტერული პროგრამა - მიკროსოფთ ვორდის ფაილში და ადმინისტრაციული ორგანოს საქმისწარმოების პროგრამებში ინტეგრირების მიზნით, რა დროსაც - დოკუმენტის შემდგენს ხსენებულ ფაილსა თუ პროგრამაში ტექსტის შედგენისას, უცხო ენიდან ქართულ ენაში დამკვიდრებული სიტყვების ნაცვლად, წარმოუდგენს - მათ ქართულ შესატყვისებს (იქნება ეს ძველად გამოყენებული, სანამ უცხო ენა დამკვიდრდდებოდა თუ შემდგომში მოფიქრებული ტერმინები).
საკითხი მეთორმეტე - 12) ასევე გამოწვევას წარმოადგენს, ქართული სახხელების დარქმევა ახალშობილი საქართველოს მოქალაქეებისათვის. უფრო მეტიც - ქართველთა მიერ სახელების შერქმევისას, შერჩეული სახელი ჰგონია ქართული. ამ პრობლემის გამოსასწორებლად, კარგი იქნებოდა ქართული სახელების სრული იდენტიფიცირება, https://www.geogen.ge/ge/wsearch/4315/
და შემდგომში პოპულარიზაციის მიზნით, ისინი გათავისუფლდნენ მათი მაიდენტიფიცირებელი დოკუმენტების მიღებისას არასრულწლოვნობის ასაკში სრულად გათავისუფლდნენ, ხოლო სრულწლოვნებისას კი ნაწილობრივ, 33% მაინც - დაბადების მოწმობის, პირადობის ელექტრონული მოწმობის და ბიომეტრული/ არაბიომეტრული პასპორტის მიღებისას. შესაძლებელია ამ რიცხვში - იმ ქართველ მეფეთა და ქართველ წმინდათა სახელების გათვალისწინებაც, რომლებიც მოითხოვენ პოპულარიზებას.
ქართული სახელები (მაგალითად):
=> ლილე (ქართული) მნიშვნელობა დაუდგენელია => გვანცა (ქართული) სვანურად გვანც - " ჭინჭრაქა ", გადატანით ნიშნავს " ცელქს ", " მოუსვენარს ". => დიელო (ქართული). => დალი (ქართული) ნადირობის ქალღმერთის სახელია. დუდანა (ქართული). მედეა - ძველი ქართული სახელია, გაურკვეველი მნიშვნელობისა. გამოთქმულია ვარაუდი, რომ ეს სახელი შეიძლება უკავშირდებოდეს ზმნას ‘მინდა’ (შდრ. ვაჟის სახელი მინდია) ე.ი. ნიშნავდეს " სასურველს ", თავდაპირველად კი - " გრძნეულს " (გ. როგავა). ცინარა (ქართული) " მოცინარი ".=> დადა (დადია) წმ. მოწამის სახელია, რომლის ეტიმოლოგია დაუდგენელია. აქედან ჩანს წარმოქმნილი გვარი დადიანი. ამ გვარის პირველი წარმომადგენელი ივანე დადიანი " ქართლის ცხოვრებაში " იხსენიება 1046 წლის ამბებთან დაკავშირებით. XII ს-დან ცნობილი არიან ბედან და ვარდან დადიანები. => მინდია (ქართული).
საკითხი მეცამეტე - 13)
მართალია ამ პრობლემაზე არავინ ამახვილებს ყუადღებას (არც საგარეო საქმეთა სამინისტროს დიასპორის კუთხით მომუშავე პირები, არც განათლების სამინისტრო, არც პარლამენტის დიასპორისა და განათლების კომიტეტები , თუმცა, რეალობა ისაა, რომ უცხოეთში დაბადებულ საქართველოს მოქალაქეთა ნაწილს უჭირს/ ვერ საუბრობს ქართულ ენაზე, უფრო მეტიც შესაძლოა მათ წერა კიყხვაც კი უუჭირდეთ. ამ პრობლემის გადაჭრის გზად, ასევე მიმაჩნია, რომ საოგადოებრივი მაუწყებლის ტელე სკოლაზე შეიქმნას ქართული ენის შემსწავლელი პროგრამა ემიგრანტებისათვის - ძირითადი კონცენტრაციის ქვეყნების ან მინიმუმ ინგლისურ ენაზე განმარტებითი გადაცემები. საზოგადობრივ მაუწყებელზე კარგი იქნება თუ ასევე დრო დაეთმობა ემიგრანტებს, მინიმუმ მაუწყებლის 1% მაინც, რომ გამოყენებულ იქნეს მივლინებებისთვის და უცხოეთში ადგილზე სიუჟეტებისა და ინტერვიუების ჩასაწერად - რათა წარმოჩინდეს მათი ყოფა ცხოვრება და სურვილები. საზოგადოებრივ მაუწყებელზე აუცილებელია ასევე წარმოჩინდეს კონსტიტუციის მეორე თავით გათვალისწინებულ თემებზე, სრული გადაცემათა ციკლის გაკეთება.
საკითხი მეთოთხმეტე - 14)
საქართველოს პარლამენტში 2025 წლის ივნისში შევიდა საკანონმდებლო წინადადება, რომლის მიხედვით, ყველა უმაღლეს სასწავლებელში, სახელმწიფოშიც და კერძოშიც, ბაკალავრიატის საფეხურზე, ქართული ენის სწავლება სავალდებულო უნდა გახდეს. ამ იდეის რეალობად ქცევას და საკანონმდებლო ინიციატივის დამტკიცებას, „ქართული ოცნების“ სადავო პარლამენტი ძალიან მალე, საგაზაფხულო სესიის ფარგლებში გეგმავდა (შედეგები ნამდვილად არ ვიცი). ქართული ენის სწავლების აღდგენის თარიღად, განათლების კომიტეტის თავმჯდომარემ, გივი მიქანაძემ, 2025 წლის პირველი ოქტომბერი დაასახელა. აქ კითხვა მიჩნდება, თუ ეს არაქართულ ენოვან მოსახლეობაზეა გათვლილი, რატომ არ ხდება ხსენებული სასლკოლო ეტაპზე და უცხოეთიდან ჩამოსულ სტუდენტებს ეხება, რა მიზანს ემსახურება მათ მიერ ქართული ენიც ცოდნა.
უფრო მანამდე, საჯარო სამსახურში მოხელეთა სახელმწიფო ენის ცოდნასთან მიდიოდა მსჯელობა, რა დროსაც მგონი მხოლოდ სახელმწიფო პოლიტიკური თანამდებობის პირებს განესაზღვრათ უფლება ენის არმცოდნე სპეციალისტი აეყვანათ. იყო პოლიტიკოსთან მხრიდან ხმამაღალი განცხადებებიც - არჩილ გორდულაძე - საჯარო მოხელეებისთვის ქართული ენის მოთხოვნის ვალდებულება არ გაუქმებულა, ამ სიცრუის გავრცელება საზოგადოების მოტყუებას და პროტესტის გაჩენას ისახავს მიზნად არჩილ გორდულაძე - საჯარო მოხელეებისთვის ქართული ენის მოთხოვნის ვალდებულება არ გაუქმებულა, ამ სიცრუის გავრცელება საზოგადოების მოტყუებას და პროტესტის გაჩენას ისახავს მიზნად. საჯარო მოხელეებისთვის ქართული ენის მოთხოვნის ვალდებულება არ გაუქმებულა, – წერს სოციალურ ქსელში საპარლამენტო უმრავლესობის წევრი არჩილ გორდულაძე. მისი თქმით, საჯარო სამსახურის შესახებ კანონის მიხედვით, სახელმწიფო სამსახური და საჯარო სამსახური ხორციელდება საქართველოს სახელმწიფო ენაზე – ქართულად და ამასთან დაკავშირებით სიცრუის გავრცელება ისევ და ისევ საზოგადოების მოტყუებას და პროტესტის გაჩენას ისახავს მიზნად. „საჯარო მოხელეებისთვის ქართული ენის მოთხოვნის ვალდებულება არ გაუქმებულა. სიცრუის გამავრცელებლები რატომ მალავენ, რომ, საჯარო სამსახურის შესახებ კანონის მიხედვით, სახელმწიფო სამსახური და საჯარო სამსახური ხორციელდება საქართველოს სახელმწიფო ენაზე – ქართულად, ხოლო აფხაზეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაში აგრეთვე – აფხაზურად.
თუმცა, მე სავარაუდოდ სულ სხვა რეალობა აღმოვაჩინე.
შესაძლებელია ვებ გვერდი რედაქტირებას მოითხოვს, თუმცა, ეს ვითარება თუ წლების წინაც იყო ვითარება ასევე წარმოშობს ინფორმაციულ საფრთხეებს. მთელ რიგ საელჩოებს ხელშეკრულებით მომუშავე პირების შესახებ ინფორმაცია არ აქვს გამოტანილო, შესაბამისად ქართული ენის არმცოდნე პირთა რაოდენობა გაცილებით მეტი შეიძლება იყოს საქართველოს საეჩოებში.
ჩინეთში საქართველოს საელჩო - ელჩის თანაშემწე ხონგსინ ვანგ https://china.mfa.gov.ge/structure
იაპონიაში საქართველოს საელჩო - მდივანი ტეპპეი მურატაhttps://japan.mfa.gov.ge/structure
კორეაში საქართველოს საელჩო ჯოონუნ რო - მდივანი https://korea.mfa.gov.ge/structure
=> ლატვიაში საქართველოს საელჩო - მდივანი სინტია მეიერე https://latvia.mfa.gov.ge/structure
საგულისხმოა, რომ სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის თანახმად, => საჯარო მოსამსახურე ვალდებულია იცოდეს სახელმწიფო ენა. ხოლო ამ მიზნით, ენის ცოდნა დასტურდება:
ა) სახელმწიფოენოვანი ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულების ან უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების დამთავრების დამადასტურებელი დოკუმენტით;
ბ) საქართველოს ტერიტორიაზე საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შექმნილი არასახელმწიფოენოვანი ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულების დამთავრების დამადასტურებელი დოკუმენტით;
გ) სახელმწიფო ენის გამოცდის ჩაბარების მოწმობით.
ის, რომ უცხოეთში ხელშეკრულებით დასაქმებულ დიდ უმრავლესობას საქართველოს უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება არ ექნება დამთავრებული, ლოგიკურია. სახელმწიფო ენის გამოცდას რაც შეეხება, ასევე, თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ სახელმწიფო ენის გამოცდის წესი 2025 წლის სექტემბერში დამტკიცდა (თან ისე, რომ მკაფიოდ არ განისაზღვრება მოხელეობისათვის რა დონის ენის ცოდნის სერტიფიკატი უნდა გააჩნდეს პირს, თუ ინგლისურის შემთხვევაშიB-2 დონე, საშუალოზე მაღალი დონე), საეჭვოა საელჩოებში და საკონსულო დაწესებულებებში მომუშავე პირები ამ მოთხოვნას აკმაყოფილებდნენ. შესაბამისად, ის პირები, რომელთაც მხოლოდ უცხო სახელმწიფოს უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება აქვთ დამთავრებული, მგონი მათი დანიშვნა 2015-2025 წლებში არამართლზომიერი/ არაკანონზომიერი გამოდის, რამეთუ გარდა დანიშვნასთან დაკავშირებული მოთხოვნების დაუკმაყოფილობლობისა, ვრ იქმნება ადმინისტრაციული წარმოების ქართულ ენაზე სათანადოდ შესრულების გარანტიაც. მათ შორის შესაძლოა ამ კატეგორიაში მოხვდნენ 2024-2025 წლებში აყვანილი სტაჟიორებიც, ამას გარდა, შესაძლოა ასეთი პირები ასევე უნდა აკმაყოფილებდნენ უცხოეთში მიღებული განათლების შესაბამისობის აღიარებას, რომელსაც მგონი განათლების ხარისხის განვითარების ცენტრი უნდა ახორციელებდეს.
ნორმატიული აქტების შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, საქართველოს ორგალნული კანონი იერარქიულად უფრო მაღლა დგას, ვიდრე კანონი.
ამასთან, საჯარო სამსახურის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, საჯარო მოსამსახურე => განმარტებულია, როგორც პროფესიული საჯარო მოხელე/საჯარო მოხელე/მოხელე, ადმინისტრაციული ხელშეკრულებით დასაქმებული პირი, შრომითი ხელშეკრულებით დასაქმებული პირი.
რაც შეეხება ჩემს მიერ უსაფრთხოებასთან დაკავშირებულ საკითხებს, საჯარო სამსახურის შესახებ საქარლთველოს კანონის შესაბამისად, შრომითი ხელშეკრულებით მომუშავე პირს უნდა ჰქონდეს მხოლოდ მინიჭებული საჯარო დაწესებულების დამხმარე ან არამუდმივი ამოცანების შესრულების უფლებამოსილება. აღნიშნულში რა განიმარტება დაზუსტებით ვერ გეტყვით, თუმცა, შესაძლოა მოიასაზრებოდეს ელჩის და კონსულის თანაშემწედ ყოფნა, სატელეფონო ზარებზე კონსულტაციის გაწევა, თარჯიმნის ფუნქციის შესრულება, სამსახურის ელ ფოსტის მონიტორინგი (წერილების მიღება/ გაგზავნა) დოკუმენტების საქმისწარმოების წესით რევისტრაცია (დოკუმენტთბრუნვის/ საქმისწარმოების ელექტრონული პროგრამის ჩანაწერების მონიტორინგი), ზემოხსენებული კი გულისხმობს ფიზიკურ პირთა პერსონალურ და სამსახურებრივ ინფორმაციაზეც წვდომას.
საკითხი მეთხუთმეტე - 15)
სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, სახელმწიფო ენის დაცვის, ფუნქციონირებისა და განვითარების უმთავრესი გარანტი სახელმწიფოა. ამავე კანონის თანახმად, სახელმწიფო ორგანოები და მუნიციპალიტეტები სახელმწიფოებრივი და საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა სფეროში უზრუნველყოფენ სახელმწიფო ენის ფუნქციონირებისა და მისი სიწმინდის დაცვისთვის აუცილებელ ორგანიზაციულ და მატერიალურ-ტექნიკური პირობების შექმნას. საქართველოს ყველა მოქალაქის უფლებაა, მოითხოვოს და კანონით დადგენილი წესით მიიღოს სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტის ორგანოებში მის შესახებ არსებული ინფორმაცია და ოფიციალური დოკუმენტი სახელმწიფო ენაზე, გარდა იმ დოკუმენტის ასლისა, რომელიც დედნის ენაზე გაიცემა. სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტის ორგანოები ოფიციალურ საქმისწარმოებას ახორციელებენ სახელმწიფო ენაზე, გარდა ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა. მე-4 პუნქტი ეხება ეთნიკურად განსხვავებულ დასახლებებს თუ არ ვცდები. დარღვევისათვის პირი პასუხს აგებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტის ორგანოების, დაწესებულებისა და ორგანიზაციის ხელმძღვანელებს საქართველოს კანონმდებლობით ეკისრებათ პერსონალური პასუხისმგებლობა მათდამი დაქვემდებარებულ სფეროში სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის დარღვევისთვის.. მომსახურების სფეროს დაწესებულება და ორგანიზაცია, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, ვალდებული არიან, აანაზღაურონ ამ სფეროს შესაბამისი თანამდებობის პირის ან რიგითი მუშაკის მიერ სახელმწიფოსათვის ან ფიზიკური პირისათვის ამ კანონის დარღვევით მიყენებული ზიანი.
თუმცა, ამ საკანონმდებლო აქტის მოთხოვნებისა და რეფულირებისა, ვფიქრობ, რომ გვხვდება სამართლებრივი აქტები, რომლებიც სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის ზემოხსენებული ნორმების თანხვედრი არაა.
=> საქართველოს პრემიერ მინისტრის 2014 წლის დადგებილებით დამტკიცებული წესის (საკონსულო თანამდებობის პირის მიერ, საზღვარგარეთ მყოფი საქართველოს მოქალაქისა და საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირის ნასამართლობის შესახებ ცნობების გაცემის წესი) შესაბამისად, ცნობა გაიცემა ადგილსამყოფელი ქვეყნის სახელმწიფო ენაზე ან ინგლისურ ენაზე.
=> საქართველოს იუსტიციის და საგარეო საქმეთა მინისტრების ერთობლივი ბრძანების 188-228 თანახმად, ქორწინების დამაბრკოლებელი გარემოებების შესახებ და დელეგირებულ უფლებამოსილებას დაკავშირებული ოფიციალური დოკუმენტების შესახებ ცნობებსა და ინფორმაციას საკონსულო თანამდებობის პირი გასცემს სამინისტროსთან შეთანხმებული ფორმით, ადგილსამყოფელი ქვეყნის ან ინგლისურ ენაზე.
=> ძირითადი საკონსულო ფუნქციებით გათვალისწინებულ სხვადასხვა სახის ცნობების გაცემა ხორციელდება პირდაპირ ადგილსამყოფელი ქვეყნის საქმისწარმოებაში დასაშვებ რომელიმე ენაზე, შესაბამისად არ ხდება ჯერ ქართულ ენაზე ცნობის შესრულება და შემდგომ მისი თარგმანის უზრუნველყოფა, რსც სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის დარღვევისა, ასევე საკონსულო კანონმდებლობის დარღვევაცაა. კიდევ ერთხელ გავუსვამ ხაზს, რომ სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, მომხმარებელს უფლება აქვს, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მოითხოვოს და მიიღოს ინფორმაცია სახელმწიფო ენაზე. სახელმწიფო ენის არცოდნა არ შეიძლება მომსახურების გაწევაზე უარის თქმის მოტივი იყოს.
საკითხი მეთექვსმეტე - 16)
კიდევ ერთხელ გავუსვამ ხაზს, რომ სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, მომხმარებელს უფლება აქვს, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მოითხოვოს და მიიღოს ინფორმაცია სახელმწიფო ენაზე. სახელმწიფო ენის არცოდნა არ შეიძლება მომსახურების გაწევაზე უარის თქმის მოტივი იყოს. ამავე კანონის თანახმად, სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტის ორგანოები ოფიციალურ საქმისწარმოებას ახორციელებენ სახელმწიფო ენაზე, გარდა ამ მუხლის მე-4 პუნქტით (ეხება ეთნიკური უმცირესობით დასახლებულ პუნქტებს) გათვალისწინებული შემთხვევისა. სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტის ორგანოებს შორის ურთიერთობა და მიმოწერა სახელმწიფო ენაზე ხორციელდება. სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტის ორგანოები ფიზიკური და იურიდიული პირების განცხადებებს, საჩივრებსა და წინადადებებს იღებენ, განიხილავენ და პასუხს სცემენ სახელმწიფო ენაზე, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი შემთხვევებისა. საგულისხმოა, რომ არის ერთ ერთი სიტუაცია მიმოწერისა, როდესაც სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის ზემოხსენებული მოთხოვნა არ სრულდება.
ესაა საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს/ საელჩოს და საქართველოს საპატიო კონსულს შორის და ასევე საპატიო კონსულს და ფიზიკურ პირს შორის ურთიერთობა. საპატიო კონსულის შესახებ დებულების თანახმად, რომელიც დამტკიცებულ იქნა 2016 წელს მთავრობის დადგენილებით, რომლის შესაბამისადაც
აპატიო კონსული ექვემდებარება საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს და მოქმედებს ადგილსამყოფელ სახელმწიფოში საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობის ან საკონსულო დაწესებულების, ხოლო თუ ადგილსამყოფელ ქვეყანაში საქართველოს არ გააჩნია დიპლომატიური წარმომადგენლობა ან საკონსულო დაწესებულება - სამინისტროს მითითებებით, სამინისტროს ცენტრალური აპარატის შესაბამისი ტერიტორიული ან/და ფუნქციონალური დეპარტამენტების ხელმძღვანელობით.
საპატიო კონსულობის კანდიდატი უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ სავალდებულო მოთხოვნებს:
ა) გამოირჩეოდეს შესაბამისი რეპუტაციით და სანდოობით ადგილსამყოფელ სახელმწიფოში;
ბ) ჰქონდეს საერთაშორისო და ბიზნესურთიერთობების გამოცდილება;
გ) ჯანმრთელობის მდგომარეობა ხელს უნდა უწყობდეს მასზე დაკისრებული ფუნქციების შესრულებას;
დ) ჰქონდეს ადგილსამყოფელი სახელმწიფოს მოქალაქეობა ან საქართველოს მოქალაქეობა და ადგილსამყოფელ სახელმწიფოში მუდმივი ბინადრობის ნებართვა;
ე) ჰქონდეს კარგად ორგანიზებული საკონსულო დაწესებულების შექმნის შესაძლებლობა, რაც გულისხმობს შემდეგს:
ე.ა) გააჩნდეს საკმარისი მატერიალური შესაძლებლობა იმისათვის, რომ მთლიანად დააფინანსოს საკონსულო დაწესებულების საქმიანობა;
ე.ბ) ჰქონდეს საკონსულო დაწესებულების საქმიანობისათვის აუცილებელი შენობა ან საოფისე ფართობი ან შეეძლოს მისი ყიდვა ან დაქირავება იმ ქალაქში, სადაც იქნება საკონსულო დაწესებულების რეზიდენცია;
ე.გ) გააჩნდეს მასზე დაკისრებული საკონსულო ფუნქციების შესასრულებლად სათანადო ტექნიკური აღჭურვილობის შეძენის შესაძლებლობა;
ე.დ) საჭიროების შემთხვევაში, უნდა შეეძლოს ხელმძღვანელი დაწესებულებებიდან მივლინებულ პირთათვის სათანადო პირობების შექმნა;
ვ) შეეძლოს საქართველოს ეროვნულ თუ სხვა დღესასწაულებთან დაკავშირებით გასამართი ღონისძიებების/მიღებების დაგეგმვა და ორგანიზება.
კანდიდატი სასურველია აკმაყოფილებდეს შემდეგ ფაკულტატიურ მოთხოვნებს:
ა) თავისი საქმიანობით გარკვეული დამსახურება მიუძღვოდეს საქართველოს წინაშე;
ბ) იცნობდეს:
ბ.ა) საქართველოსა და ადგილსამყოფელი სახელმწიფოს კანონმდებლობას;
ბ.ბ) საქართველოს კულტურასა და ეროვნულ ტრადიციებს;
გ) ფლობდეს საქართველოს სახელმწიფო ენას.
დაუშვებელია, კანდიდატი:
ა) იყოს სხვა სახელმწიფოს დიპლომატიური წარმომადგენლობის ან საკონსულო დაწესებულების, მისიის, საერთაშორისო ორგანიზაციის წარმომადგენლობის, სავაჭრო ან სხვა სახის წარმომადგენლობის თანამშრომელი ან რაიმე მისიით სხვა სახელმწიფოს მიერ აკრედიტებული პირი;
ბ) ასრულებდეს რაიმე ანაზღაურებად სამუშაოს ან ეკავოს რაიმე თანამდებობა სხვა ქვეყნის სახელმწიფო ან ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოში ან დაწესებულებაში;
გ) იყოს ცენტრალური ან ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი ორგანოს არჩეული პირი;
დ) ეწეოდეს აქტიურ პოლიტიკურ საქმიანობას;
ე) იღებდეს ანაზღაურებას ადგილსამყოფელი სახელმწიფოსაგან;
ვ) ირიცხებოდეს ადგილსამყოფელი ან მესამე სახელმწიფოს სამხედრო ან სხვა ფორმის შეიარაღებული ძალების პირად შემადგენლობაში ან აქტიურ რეზერვში;
ზ) იყოს ნასამართლევი;
თ) დანიშვნის დროისათვის იყოს სისხლისსამართლებრივი დევნის ქვეშ ან/და ძებნილი.
ზემოხსენებულ ჩამონათვალს შორის ჩვენ ვერ ვხდებით ჩვენ ვერ ვხდებით მთხოვნას სახელმწიფო ენის შესახებ. შესაბამისად მხარეთა შორის მიმოწერა რომელიმე საერთაშორისო ენაზე მაგალითად ინგლისურ ენაზე ხორციელდება.
საპატიო კონსული ინიშნება უვადოდ. საპატიო კონსულის დანიშვნასთან ერთად, მისი ხელმძღვანელობით იხსნება საკონსულო დაწესებულება, ხოლო მისი უფლებამოსილების შეწყვეტისთანავე საკონსულო დაწესებულებაც წყვეტს საქმიანობას.
საპატიო კონსული არ იმყოფება საქართველოს სახელმწიფო სამსახურში. საქართველო არ აგებს პასუხს საპატიო კონსულის იმ საქმიანობისათვის, რომელიც სცილდება საპატიო კონსულის ფუნქციებს. საპატიო კონსული დაკისრებულ ფუნქციებს ასრულებს პირადად.
საპატიო კონსული ვალდებულია დაესწროს საპატიო კონსულების ყოველწლიურ შეკრებას, შესაბამისად, გამოდის, რომ საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროსა და საქართველოს საპატიო კონსულებს შორის კომუნიკაცია წარიმართება ინგლისურ ენაზე. ამას გარდა, ინგლისურ ენაზე იქნება შედგენილი ანგარიშები და სამომავლო საქმიანობის ანგარიშები, რითაც სავარაუდოდ ირღვევა სახელმწიფო ენის ცოდნასა თუ გამოყენებასთან დაკავშირებული მოთხოვნები.
ამას გარდა, სხვა სახის სერვისებს და საკონსულო დაცვას და დახმარებას, რომ დავანებოთ თავი - საკონსულო საქმიანობის შესახებ საქართველოს კანონით
ერთ ერთ საკონსულო ფუნქციად განსაზღვრულია საკონსულო კონსულტაციის გაწევა. საკონსულო თანამდებობის პირი საქართველოს ფიზიკური ან იურიდიული პირის მოთხოვნის შემთხვევაში აწვდის მას ინფორმაციას ადგილსამყოფელი სახელმწიფოს კანონმდებლობის, სოციალური დაცვის, სამედიცინო დახმარების, შრომითი საკითხების, მიგრაციისა და ადგილსამყოფელ სახელმწიფოში ყოფნის სამართლებრივი საფუძვლების შესახებქ. საკონსულო თანამდებობის პირი საქართველოს ფიზიკურ და იურიდიულ პირებს აწვდის შესაბამის ინფორმაციას ადგილსამყოფელ სახელმწიფოში არსებული იურიდიული (საადვოკატო) ბიუროების, ქართული ენის თარჯიმნების, ქართული სკოლების, სათვისტომოებისა და ეკლესიების ადგილმდებარეობის თაობაზე, ასევე აძლევს მათ რჩევებს ადგილსამყოფელი სახელმწიფოს ჩვეულებების, ტრადიციების, უსაფრთხოებისა და სხვა აუცილებელი საკითხების შესახებ. ამ შემთხვევაშიც საქართველოს მოქალაქე მოკლებული იქნება შესაძლებლობას ინფორმაცია მიიღოს საქართვტლოს სახელმწიფო ენაზე. სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტის ორგანოების, დაწესებულებისა და ორგანიზაციის ხელმძღვანელებს საქართველოს კანონმდებლობით ეკისრებათ პერსონალური პასუხისმგებლობა მათდამი დაქვემდებარებულ სფეროში სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის დარღვევისთვის. მომსახურების სფეროს დაწესებულება და ორგანიზაცია, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, ვალდებული არიან, აანაზღაურონ ამ სფეროს შესაბამისი თანამდებობის პირის ან რიგითი მუშაკის მიერ სახელმწიფოსათვის ან ფიზიკური პირისათვის ამ კანონის დარღვევით მიყენებული ზიანი.
საკითხი მეჩვიდმეტე - 17) საკითხი კვლავ საპატიო კონსულის ინსტიტუტს შეეხება, მისი მარეგულირებელი ძირითადი სამართლებრივი აქტი 2016 წელს გამოცემული საპატიო კონსულის შესახებ დებულება, საკონსულო საქმიანობის შესახებ საქართველოს კანონი და ვენის კონვენცია საკონსულო ურთიერთობების შესახებ. როგორც საპატიო კონსულის დებულებითაა განსაზღვრული, იგი არაა სახელმწიფო სამსახურში. აქვე, მხედველობაში უნდა მივიღოთ შემდეგი გარემოება:
სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ საქართველოს კანონის მე-6 მუხლის თანახმად, საგარეო ურთიერთობათა სფეროში:
გ.ა) საქართველოს საგარეო პოლიტიკისა და საგარეო-ეკონომიკურ ურთიერთობათა შესახებ ინფორმაცია, რომლის წინასწარ გამჟღავნებამ შეიძლება ზიანი მიაყენოს საქართველოს სახელმწიფო ინტერესებს;
გ.ბ) სხვა სახელმწიფოებთან სამხედრო, სამეცნიერო-ტექნიკური და სხვა სახის თანამშრომლობის შესახებ ინფორმაცია, რომლის გამჟღავნებამ შეიძლება ზიანი მიაყენოს საქართველოს სახელმწიფო ინტერესებს;
საგულისხმოა, რომ საპატიო კონსულის შესახებ დებულების თანახმად, რამდენადაც ვიცი შემდეგი ძირითადი ფუნქციებია განსაზღვრული
ა) მჭიდრო ურთიერთობის დამყარება ადგილსამყოფელ სახელმწიფოსთან, საქართველოსათვის კონკრეტული სახელმწიფოსა და საკონსულო ოლქის პოლიტიკური მნიშვნელობიდან გამომდინარე;
ბ) ადგილსამყოფელ სახელმწიფოსთან ან/და რეგიონთან სავაჭრო, ეკონომიკური, სამეცნიერო, ტექნიკური, კულტურული თანამშრომლობის განვითარება/გაღრმავება, ინვესტიციების მოზიდვა, ტურიზმის წახალისება;
გ) საქართველოს ფიზიკური პირებისა და საქართველოში რეგისტრირებული იურიდიული პირების უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვა;
დ) სამინისტროს მიერ განსაზღვრული სხვა ამოცანებისა და ფუნქციების შესრულება.
შესაბამისად, ამ მოცემულ ფარგლებში საპატიო კონსულმა, რომელიც არც სახელმწიფო სამსახურშია და დიდი ალბათობით სხვა ქვეყნის მოქალაქეა, გარდა ფიზიკური პირის პერსონალური (მათ შორის) ინფორმაციისა, მას ასევე სამინისტროს მიერ მიეწოდებოდეს სახელმწიფო საიდუმლოებასთან დაკავშირებული ინფორმაცია. აქვე, ბოლო წლებში საგარეო საქმეთა სამინისტროს ღონისძიებების შედეგად, გაჟღერდა, რომ საპატიო კონსულთა რაოდენობა მნიშვნელოვნად გაიზარდა და რამდენიმე ათეულია. ამას გარდა, საგულისხმოა, რომ 2016 წლის დებულების თანახმად, საპატიო კონსული ინიშნება უვადოდ, ხოლო 2016 წლამდე მდგომარეობით კი ისინი სამი წლით ინიშნებოდნენ. ამასთან, საპატიო კონსულობის კანდიდატის დოკუმენტების მიღებისთანავე, საჭიროების შემთხვევაში, აღნიშნული დოკუმენტების გადაგზავნა საქართველოს შესაბამის უწყებებთან დამატებითი ინფორმაციის მოპოვების მიზნით ლოგიკურად რო ვიმსჯელოთ ხდებოდა დანიშვნის განხილვის პროცესის დროს და თუ ეს პროცესი 3 წელში ერთხელ უწევდა საპატიო კონსულს, უფლებამოსილების შენარჩუნების თუ ხელახლა დანიშვნის შემთხვევაში, ამ დებულებით განსაზღვრულ შემთხვევაში და უვადოდ დანიშნულ პირს აღარ მოუწევს ხელახლა შეფასების გავლა. ამასთან, საქართველოს შესაბამის უწყებებად თუ მოისაზრება სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური - მაშინ ინფორმაციული დაცულობის რისკები იქმება. საგულისხმოა, რომ ირაკლი ბერაიას ავტობიოგრაფიას თუ დავეყრდნობით, იგი 2016 წელს იყო სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ანალიტიკური სამსახურის უფროსი, რომელიც საკონსულო დეპარტამენტის ხელმძღვანელთან მდგობრობს და ამ ცვლილების შესახებ ლოგიკურად უნდა ცოდნოდა. აქვე, საპატიო კონსულის შესახებ დებულებით ასევე განსაზღვრული იყო მის მიერ შრომითი ხელშეკრულებით თანამშრომლის აყვანის შესაძლებლობა, რომელიც სავარაუდოდ საერთოდ არ ექცევა სამართლებრივი პასუხისმგებლობის ფარგლებში. ამას გარდა, გარდა იმისა, რომ საპატიო კონსულს ეხსნება საგარეო საქმეთა სამინისტროს ელ ფოსტა (რომელსაც სავარაუდოდ ხსენებული ხელშეკრულებით მომუშავე პირი უწევს მონიტორინგს), ამასთან, როგორც ჩანს საპატიო კონსულს შეიძლება გადაეცეს საქმისწარმოების პროგრამაც (ელექტრონული საქმისწარმოება ამას თუ გულისხმობს), რამეთუ დებულების თანახმად - საპატიო კონსული ვალდებულია, შესაბამის დიპლომატიურ წარმომადგენლობას/საკონსულო დაწესებულებას გადასცეს
მატერიალური და ელექტრონული საქმისწარმოება, ელექტრონული ფოსტით მიმოწერა
და ყველა სხვა დოკუმენტი, რაც შეიქმნა მის მიერ საკონსულო ფუნქციათა განხორციელებისას. 2016-2017 წლებთან მიმართებით მახსოვს სატელევიზიო სიუჟეტებიც, როდესაც ისრაელსა და უკრაინაში გამგზავრების მსურველი პირების უკან გამობრუნება ხდებოდა. ამ დროს სავარაუდოდ საქართველოში სასაზღვრო საკონტროლო ინსპექტირება აღარ ხდება და იქმნება რისკი - პირობითად თელ ავივის აეროპორტიდან ტრანსნაციონალური დანაშაულის ორგანიზების. ერთი ხელით უვიზო რეჟიმი მყარდებოდეს და მეორე ხელით სასაზღვრო კონტროლს გიფერხებდნენ უცნაური უნდა იყოს. გინდა პაპუაშვილმა და გინდა სხვამ დამდოს ბრალი, მე ერს და ეთნოს არ ვეხები, მე თანამდებობის პირებს - რომელთაც შესაძლოა ზიანს აყენებდნენ ჩემს ქვეყანას.
საკითხი ჩვიდმეტი - 17)
პარლამენტში დაახლოებით თვენახევრის წინ მივწერე მოცემული საკითხის შესახებ, რომელიც კანონმდებლობის ანალიზით გამომდინარეობს. საჯარო სამსახურის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, შრომითი ხელშეკრულებით დასაქმებული პირი – პირი, რომელსაც საჯარო სამსახურის განხორციელების უზრუნველსაყოფად შრომითი ხელშეკრულების საფუძველზე მინიჭებული აქვს საჯარო დაწესებულების დამხმარე ან არამუდმივი ამოცანების შესრულების უფლებამოსილება. აქვე, დიპლომატიური სამსახურის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, მომსახურე პერსონალი – ხელშეკრულების საფუძველზე სამუშაოდ მიღებული, სათანადო კვალიფიკაციის მქონე საქართველოსა და უცხო ქვეყნის მოქალაქეები, რომლებიც, „დიპლომატიური ურთიერთობის შესახებ“ 1961 წლის ვენის კონვენციისა და „საკონსულო ურთიერთობის შესახებ“ 1963 წლის ვენის კონვენციის შესაბამისად, ემსახურებიან დიპლომატიურ წარმომადგენლობებსა და საკონსულო დაწესებულებებს.
საკონსულო საქმიანობის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, საკონსულო მოსამსახურე − საქართველოს საკონსულო დაწესებულებაში ან საზღვარგარეთ საქართველოს დიპლომატიურ წარმომადგენლობაში არადიპლომატიურ თანამდებობაზე დანიშნული ან ხელშეკრულების საფუძველზე სამუშაოდ მიღებული პირი, რომელიც ადმინისტრაციულ-ტექნიკურ მომსახურებას უწევს საკონსულო თანამდებობის პირს.
ზემოხსენებულიდან გამომდინარე, არ უნდა იყოს ლოგიკას მოკლებული თუ ვივარაუდებთ მათ ჰქონდეთ წვდომა ფიზიკურ პირთა ბაზებთან, სამსახურებრივ ელ ფოსტასთან, საქმისწაროების პროგრამებთან, რომელშიც - სახელმწიფო საიდუმლოების შესაძლო შემცველი ის ინფორმაციაც იყოს დაცული, რომელიც სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ საქართველოს კანონის მე-6 მუხლითაა გათვალისწინებული.
სიმართლე გითხრათ მე ვერ მოვიძიე ზემოხსენებულ საკანონმდებლო აქტებში ის ნორმა, რომელიც ხელშეკრულებით ასაყვანი პირის პიროვნულ შემოწმებას შეიძლება ითვალისწინებდეს უსაფრთხოების სამსახურის მიერ. აქედან გამომდინარე, მათი წერილობითი პოზიცია ალბათ ხელშეკრულებით აყვანის საწყის ეტაპზე მოხდება მხოლოდ. როგორც წესი ერთ წლიანი შრომითი კონტრაქტის ვადა შემდგომში გრძელდება და არ ხდება რა შრომითი ურთიერთობების შეწყვეტა. თუმცა, იმ ფონზე როდესაც სამოქალაქო სექტორში ეძებს საფრთხეებს - ეს საფრთხეები შეიძლება მომდინარეობდეს საჯარო სექტორში მაშინ თუ ვივარაუდებთ, რომ უცხოეთში საელჩოებსა და საკონსულოებში დასაქმებული პირები შესაძლოა სულაც მიხეილ სააკაშვილის მართველობის პერიოდში იყოს დასაქმებული, შესაბამისად უმჯობესია - ყოველწლიურად (ყოველჯერზე შრომითი ხელშეკრულების გაგრძელების დროს), სავარაუდოდ მაშინ როდესაც მათი შრომითი ხელშეკრულების გაგრძელების საკითხი განიხილება სამინისტროს საფინანსო საკითხების განმხილველი სტრუქტურული ერთეულის მიერ, ხსენებულ პირთა საკითხი შესწავლილ იქნას შესაბამისი სახელმწიფო ორგანოების მიერ.
=====
გთხოვთ, საპასუხო ინფორმაცია მომაწოდოთ იმავე ფორმითაც (ელ. ფოსტასთან ერთად), რა ფორმითაც მოცემული განცხადება ჩემგან იქნა წარმოდგენილი, ასევე პდფ ფორმატში, მოთხოვნილი ინფორმაციის ძირითად ტექსტში ასახვის ფორმით.
=====
შესაძლო საფრთხეების შემცირების/ არიდების მიზნით, გთხოვთ, უზრუნველყოთ:
æ მიღებული ან ვებ გვერდის მეშვეობით გაცნობილი შეტყობინების/ წარმოდგენილი დოკუმენტის/ თანხმლები წერილების (ასეთის არსებობისას) ვირუსზე და სხვა შესაბამის ხარვეზის აღმომჩენ პროგრამებზე შემოწმება.
æ მიღებული შეტყობინების/ განაცხადის ჯერ ამობეჭვდა/ განცხადების სკანირების (საჭიროებისამებრ ცალკე კომპიუტერის გამოყოფა) პროცესის უზრუნველყოფა და
შემდგომში კი საქმისწარმოების მიზნით მისი რეგისტრაცია (სასურველია ამჯერადაც ზემოხსენებულ ხარვეზბზე შემოწმება);
æ .განაცხადზე სარეგისტრაციო მონაცემების (შტამპის) დატანის შემდგომ (თუ ეს გათვალისწინებულია საქმისწარმოების წესით), დოკუმენტის სკანირებული ვერსიის მოწოდება;
æ ელ. ფოსტის საპასუხო შეტყობინების კორესპონდენციის რეკვიზიტებით დასათაურება ან/და მათი ელ ფოსტის გზავნილში ტექსტური სახით აღნიშვნა;
æ განცხადების დამუშავება იმ კომპიუტერულ მოწყობილობაში, რომელსაც არ აქვს კავშირი სპეციფიფიურ მონაცემთა ბაზებთან, აუდიო-ვიდეო და ფოტო ფაილებთან;
æ საქმისქ წარმოების პროგრამაში არსებული ჩანაწერის პერიოდული შემოწმებაც (საჭიროებისამებრ ჩემი განცხადებებისპ დასალმუშავებლად ცალკე კომპიუტერული მოწყობილობის გამოყოფა).
æ ცნობისათვის: პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, მონაცემების უსაფრთხოების დაცვის მიზნით მონაცემთა დამუშავებისას მიღებული უნდა იქნეს ისეთი ტექნიკური და ორგანიზაციული ზომები, რომლებიც სათანადოდ უზრუნველყოფს მონაცემთა დაცვას, მათ შორის, უნებართვო ან უკანონო დამუშავებისგან, შემთხვევითი დაკარგვისგან, განადგურებისგან ან/და დაზიანებისგან.
===========
გთხოვთ, ამ პორტალის მეშვეობით ჩემს განცხადებებზე პასუხი მომაწოდოთ როგორც askgov.ge-ზე ასევე ჩემს ელ. ფოსტაზე. გთხოვთ, თუ ეს არაა გათვალისწინებული პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობით ან სხვა უპირატესი ძალის მქონე სამართლებრივი აქტით ამ პორტალზე არსებული ჩემი განცხადებები, წარმოდგენილი/ მიღებული ჩემი მომართვები არ წაშალოთ თუ კანონით ამის შესაძლებლობა ჩემი ნებართვის გარეშეც განახორციელოთ იგი.
========
განცხადება წარმოდგენილია როგორც ჟურნალისტური საქმიანობის განმახორციელებელი პირის მიერ. სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, მედია განმარტებულია, როგორც მასობრივი კომუნიკაციის ბეჭდვითი ან ელექტრონული საშუალება, მათ შორის, ინტერნეტი. საქართველოს კონსტიტუციის თანახმად, ყოველ ადამიანს აქვს უფლება თავისუფლად მიიღოს და გაავრცელოს ინფორმაცია. მასობრივი ინფორმაციის საშუალებები თავისუფალია. ცენზურა დაუშვებელია. სახელმწიფოს ან ცალკეულ პირებს არა აქვთ მასობრივი ინფორმაციის ან მისი გავრცელების საშუალებათა მონოპოლიზაციის უფლება.
========
საქართველოს კონსტიტუციის თანახმად, ყველას აქვს უფლება კანონით დადგენილი წესით გაეცნოს საჯარო დაწესებულებაში მასზე არსებულ ან სხვა ინფორმაციას ან ოფიციალურ დოკუმენტს, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც იგი შეიცავს კომერციულ ან პროფესიულ საიდუმლოებას ან დემოკრატიულ საზოგადოებაში აუცილებელი სახელმწიფო ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების ან სამართალწარმოების ინტერესების დასაცავად კანონით ან კანონით დადგენილი წესით აღიარებულია სახელმწიფო საიდუმლოებად. საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 42-ე მუხლის თანახმად, ინფორმაციის გასაიდუმლოება დაუშვებლობასთან დაკავშირებით მოცემულია რამდენიმე თემატური სფერო და მის დასკვნით, ბოლო "ნ" პუნქტში კი აღნიშნულია, რომ ყველას ააქვს უფლება ასევე იცოდეს ყველა სხვა ინფორმაცია, რომელიც კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით არ არის მიჩნეული სახელმწიფო, კომერციულ ან პროფესიულ საიდუმლოებად ან არ წარმოადგენს პერსონალურ მონაცემებს. სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ საქართველოს კანონის მე-6 და მე-7 მუხლები (თუ რა შეიძლება ან არ შეიძლება მიეკუთვნებოდეს სახელმწიფო საიდუმლოებას).
========
საქართველოს კონსტიტუციის თანახმად, აზრისა და მისი გამოხატვის თავისუფლება დაცულია. დაუშვებელია ადამიანის დევნა აზრისა და მისი გამოხატვის გამო. სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, აზრი განიმარტება, როგორც შეფასებითი მსჯელობა, თვალსაზრისი, კომენტარი, აგრეთვე ნებისმიერი სახით ისეთი შეხედულების გამოხატვა, რომელიც ასახავს რომელიმე პიროვნების, მოვლენის ან საგნის მიმართ დამოკიდებულებას და არ შეიცავს დადასტურებად ან უარყოფად ფაქტს.
ხოლო მოწოდება კი განმარტებულია, როგორც განცხადება, რომლის ავტორიც მიზნად ისახავს ან აშკარად უშვებს გარკვეული ქმედების გამოწვევას;
==========
პირი პასუხს აგებს მხოლოდ იმ საიდუმლოების გამხელისათვის, რომლის დაცვაც მას ევალება სამსახურებრივად ან სამოქალაქო გარიგებით და რომლის გამხელა აშკარა, პირდაპირ და არსებით საფრთხეს უქმნის კანონით დაცულ სიკეთეებს. პირი თავისუფლდება პასუხისმგებლობისაგან, თუ საიდუმლოების გამხელა მიზნად ისახავდა საზოგადოების კანონიერი ინტერესების დაცვას და დაცული სიკეთე აღემატება მიყენებულ ზიანს.
==========
ცნობისათვის: საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს 29/12/2011 158 ბრძანებით საკანონმდებლო მაცნესთვის რედაქციული სახის შეცდომის გასწორების შესაძლებლობა. შესაბამისად, მიზანშეწონილია საქმის შესწავლისას უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოდან სამართლებრივი აქტების შესახებ გამოთხოვილი ინფორმაციით/ დოკუმენტაციით ხელმძღვანელობა.
===========
გთხოვთ, საპასუხო წერილში დაშტრიხოთ ან არ მიუთითოთ ჩემი მისამართი, პირადი ნომერი, საპასუხო წერილში მიუთითეთ რეგისტრირებული განცხადების რეკვიზიტები, პასუხი მომაწოდეთ პდფ ფორმატში, ამასთან, მოთხოვნილი ინფორმაცია უმჯობესია მომაწოდეთ წერილის ძირითადი ტექსტის ნაწილის სახით, ვიდრე დანართის ფორმით.
==========
ეს და მათ შორის ამ პორტალის მეშვეობით ან სხვა ფორმით წარმოდგენილი ჩემი წინა განცხადებები, მათ შორის 2025 წლის აგვისტოს მეორე ნახევრიდან მოყოლებული
პროგრამულად უფლებამოსილ ადმინისტრაციულ ორგანოში გაგზავნილი განცხადებები მიწოდებულია ყოველგვარი დანართი დოკუმენტის/ ფაილის/ კორესპონდენციის ასლის გარეშე.
=========
პატივისცემით,
ნიკოლოზ ნიკოლაძე




